Speurtocht naar een sluwe cop killer

He Walked by Night  van Alfred L. Werker en Anthony Mann     ★★★½

Wie van politiefilms houdt, kunnen we de beklijvende Amerikaanse klassieker He Walked by Night uit 1948 aanbevelen. Gebaseerd op de echte speurtocht van de politie in Los Angeles in 1945 en 1946 naar de notoire crimineel en cop killer Erwin "Machine-Gun" Walker, draait deze politiethriller rond de moeizame zoektocht van het Los Angeles Police Departement naar de mysterieuze, sluwe en moorddadige misdadiger Roy Morgan alias Roy Martin, met brio gespeeld door Richard Basehart.

Richard Basehart als de voortvluchtige crimineel Roy.

Geloofwaardig

Geschreven door John C. Higgins en Crane Wilbur en geregisseerd door Alfred L. Werker en Anthony Mann, biedt He Walked by Night een boeiende en geloofwaardige blik achter de schermen van hardnekkig politioneel speurwerk, zoals ook het geval is in onder meer:

- de invloedrijke Duitstalige misdaadklassieker M: Eine Stadt sucht einen Mörder van Fritz Lang uit 1931 (één van onze favoriete films over seriemoorden; bekijk de hele film hier);

- de klassieke politiefilm The Naked City van Jules Dassin uit 1948; 

- het uitstekende neo noir misdaadmysterie L.A. Confidential van Curtis Hanson uit 1990 (ook één van onze favoriete politiefilms; bekijk de hele film hier);

- en het briljante seriemoordenmysterie Memories of Murder uit 2003 van Joon-ho Bong (ook één van onze favoriete films over seriemoorden en één van onze favoriete politiefilms; bekijk de trailer hier en de hele film hier).

Roy Roberts als politiekapitein Breen (links)
en Scott Brady als politiesergeant Marty Brennan.

De cast van He Walked by Night acteert overtuigend, met name Roy Roberts als de no nonsense politiekapitein Breen, en Scott Brady als de gedreven politiesergeant Marty Brennan. Maar het is Richard Basehart die de show steelt met zijn charismatische vertolking van de voortvluchtige en schijnbaar ongrijpbare crimineel Roy: een zwijgzame, ijskoude en ingenieuze sociopaat die de politie altijd een stap voor lijkt te zijn. Baseharts vertolking is echter geen karikaturale movie villain, want in veelzeggende scènes toont Basehart dat onder Roys kille uitstraling een wantrouwige en opgejaagde eenzaat van vlees en bloed schuilgaat, zoals in de scène waarin hij zwetend en trillend zijn kogelwonde verzorgt tijdens een pijnlijke zelfoperatie, wat naar verluidt een inspiratiebron was voor de gelijkaardige scène in de briljante neo-western en misdaadthriller No Country for Old Men van Joel en Ethan Coen uit 2007 (ook één van onze favoriete films over seriemoorden en tevens één van onze favoriete westerns) waarin Javier Bardem als de enigmatische huurmoordenaar Anton Chigurh (één van de beste movie villains aller tijden) zijn kogelwonden verzorgt tijdens een zelfoperatie.  

Roy verzorgt eigenhandig zijn kogelwonde tijdens zijn pijnlijke zelfoperatie.

Film noir sfeerschepping

Goeddeels opgenomen op locatie in Los Angeles en gefilmd in sfeervol zwart-wit onder leiding van de gerespecteerde cameraman John Alton, schept de schaduwrijke clair-obscur belichting in He Walked by Night een film noir-atmosfeer die voluit tot uitdrukking komt tijdens de intense finale die begint in en rond Roys woning en eindigt met een setpiece in de fotogenieke ondergrondse riooltunnels van Los Angeles. De slotsequentie in de riooltunnels was wellicht een inspiratiebron voor de expressionistische aanblik van de gelijkaardige sequentie in het sfeervolle en visueel verbluffende film noir-mysterie The Third Man van Carol Reed uit 1949 waarin Orson Welles als de gluiperige sociopaat Harry Lime achterna gezeten wordt in de riooltunnels van de Oostenrijkse hoofdstad Wenen (bekijk de hele film hier).

Stilte

De spaarzame muziek in He Walked by Night werd gecomponeerd door Leonid Raab. In heel wat sequenties is echter géén muziek te horen, zelfs niet in sommige spannende sequenties. En ook dat werkt, want de stilte draagt bij tot een authentieke en beklemmende sfeerschepping.

JN.

He Walked by Night (USA-1948): beschikbaar op dvd en blu-ray disc, alsook te bekijken via verschillende streamingdiensten.

Met: Richard Basehart, Scott Brady, Roy Roberts, Whit Bissell, James Cardwell en Jack Webb.

Genre: politiefilm / misdaadthriller / film noir