Een kindersprookje met volwassen allures

Peter Pan  van P.J. Hogan     ★★½

Precies 115 jaar geleden stelde de Schotse schrijver J.M. Barrie het personage Peter Pan voor aan de wereld in een verhaal dat deel uitmaakte van zijn roman The Little White Bird uit 1902. Twee jaar later ging Barrie's toneelstuk Peter Pan: The Boy Who Wouldn't Grow Up in première in Londen. En in 1911 publiceerde Barrie zijn wereldberoemde roman over Peter Pan, getiteld Peter and Wendy. 

Sindsdien heeft het magische sprookje over de stoutmoedige jongen die kan vliegen en niet wil opgroeien talloze kinderen en volwassenen in vervoering gebracht. Herbert Brenon bracht Peter Pan in 1924 voor het eerst op het grote scherm in een razend populaire stille film met innovatieve special effects. De studio van Walt Disney voltooide in 1953 een mooie tekenfilmversie. En Steven Spielberg probeerde het in 1991 op zijn beurt met echte acteurs in zijn vrij teleurstellende film Hook.

Screenshot uit de Disney-versie van Peter Pan.

De avonturen van Peter Pan en Wendy behoren inmiddels tot het collectief geheugen, waardoor het geen sinecure is om dit klassieke sprookje nieuw leven in te blazen zonder afbreuk te doen aan de emotionele waarde die het publiek er al ruim 100 jaar aan hecht. De Australische regisseur P.J. Hogan deed een verdienstelijke poging met zijn verfilming uit 2003, naar aanleiding van de 100ste verjaardag van Barrie's toneelversie. Hogan slaagde er in om een familiefilm te maken die eigentijds aanvoelt en tegelijk heraanknoopt bij de rijke, oorspronkelijke betekenisinhoud van Barrie’s sprookje. Anderzijds lijdt Hogans versie onmiskenbaar aan overdaad.

Op avontuur in Neverland

Jeremy Sumpter en Rachel-Hurd Wood.

Het verhaal begint op een koude winternacht in het Edwardiaanse Londen. Zoals elke avond, onderhoudt de 12-jarige Wendy Darling (gespeeld door Rachel-Hurd Wood) haar broertjes met spannende verhalen over de legendarische piraat Captain Hook. De mysterieuze kwajongen Peter Pan (titelrol van Jeremy Sumpter) luistert aan het raam van de kinderkamer vaak stiekem mee naar Wendy’s verhalen. Maar aan die verhalen zou wel eens een eind kunnen komen, want Wendy’s ouders (gespeeld door Jason Isaacs en Olivia Willams) hebben besloten dat hun dochter stilaan te oud is voor kinderverhaaltjes. Het is hoog tijd dat het meisje door haar strenge tante Millicent (Lynn Redgrave) klaargestoomd wordt om een jongedame te worden die op termijn in het huwelijk kan treden. Peter Pan is het daar niet mee eens en neemt Wendy en haar broertjes mee naar het sprookjesachtige Neverland, waar hen tal van spannende avonturen te wachten staan.

Freudiaans

Jeremy Sumpter als Peter Pan
en Jason Isaacs als Captain Hook.

Regisseur P.J. Hogan (die eerder onder meer de romantische komedies Muriel’s Wedding en My Best Friend’s Wedding inblikte) deed zijn best om in zijn versie van Peter Pan de verborgen, Freudiaanse betekenislagen in Barrie's oorspronkelijke sprookje op te diepen. Het is weliswaar een kindersprookje, maar het verhaal bevat, zoals alle goede sprookjes, ook volwassen thema's: de ontluikende seksualiteit van Peter en Wendy, het gebrek aan verantwoordelijkheidszin van de kinderen, de controledrang van hun ouders, de jaloezie van de piepkleine fee Tinkerbell (gespeeld door de Franse actrice Ludivine Sagnier), en de ondoorgrondelijke haat van kapitein Haak (Jason Isaacs) jegens jeugdige onschuld. De verdienste van Hogan is dat hij van Peter Pan weer de intelligente fabel maakte die Barrie voor ogen stond toen hij een verhaal schreef dat zowel volwassenen als kinderen zou kunnen boeien.

Peter Pan en Tinkerbell.

Vermoeiend

Ludivine Sagnier als Tinkerbell.

Waarom vonden wij Hogans Peter Pan dan toch een vrij teleurstellende film? 

Aan de cast ligt het alvast niet: Jeremy Sumpter heeft de ideale fysiek om Peter Pan te belichamen; Rachel Hurd-Wood zet een sterk filmdebuut neer als Wendy; Jason Isaacs bewijst met zijn geslaagde dubbelrol (Captain Hook en vader Darling) dat hij een veelzijdige acteur is; en de bevallige Ludivine Sagnier herinnert als Tinkerbell aan de virtuoze lichaamstaal van Charlie Chaplin (lees ons interview met Sagnier hier). 

De storende factor in deze film is volgens ons wat vele kijkers nochtans zullen beschouwen als zijn grootste troef: de manier waarop hij in beeld gebracht is. Kosten noch moeite werden gespaard om indrukwekkende decors en special effects te tonen die van Peter Pan een overweldigende kijkervaring moesten maken. Het resultaat is een visuele wervelstorm die afleidt van de betoverende eenvoud van het sprookje. Bovendien werkten de onophoudelijke en nerveus gemonteerde zwaardgevechten ons zodanig op de zenuwen dat we er moe van werden. 

Laat dit u er echter niet van weerhouden om samen met uw kinderen naar de dvd van Hogans Peter Pan te kijken. Wedden dat zij wel klaarwakker zullen blijven? Of beter nog: schuif de veel leukere Disney-versie in de dvd-speler.

JN.

Peter Pan (Groot-Brittannië/Australië/USA-2003): beschikbaar op dvd.              

Met: Jason Isaacs, Jeremy Sumpter, Rachel Hurd-Wood, Olivia Williams, Ludivine Sagnier en Lynn Redgrave.

Genre: fantasy / sprookje / avontuur / familiefilm