zondag 28 oktober 2012

De ijdele illusies van een nobody

Reality  van Matteo Garrone     ★★½

Aniello Arena als Luciano.


De goedlachse Napolitaanse visboer en family man Luciano (Aniello Arena) is het prototype van de Italiaanse 'plantrekker'. Zo verkoopt hij niet alleen vis, maar drijft hij ook een dubieus handeltje in keukenrobots. Op een dag neemt hij op aandringen van zijn kinderen deel aan de audities voor Grande Fratello, de Italiaanse versie van het populaire tv-programma Big Brother. Luciano gelooft dat zijn deelname aan de realitysoap verzekerd is en begint al te dromen van roem en rijkdom. Wanneer hij niets meer hoort van de producers, meent Luciano dat ze hem stiekem in de gaten houden in afwachting van zijn selectie. Zijn hybris, paranoia en obsessie nemen steeds groteskere vormen aan en brengen hem ook in conflict met zijn vrouw...

Iedereen beroemd

Net als The King of Comedy (1982) van Martin Scorsese (bekijk de hele film hier) en Iedereen beroemd! (2000) van Dominique Deruddere, gaat Reality over het wanhopige verlangen van een nobody om een somebody te worden. Het schrille contrast tussen de prozaïsche werkelijkheid van Luciano's dagelijks leven en de glitter en glamour die hij toeschrijft aan het nochtans oppervlakkige wereldje van al even oppervlakkige tv-vedettes doet hem de waarde van zijn familie en vrienden vergeten. Luciano neemt zijn dromen voor werkelijkheid en kan geen onderscheid meer maken tussen schijn en zijn.


Brood en spelen

Luciano's tragikomische lotgevallen weerspiegelen het bredere maatschappelijke lot van de meeste Italianen: in de greep van een corrupte overheid die hen onder leiding van de machtsgeile mediamagnaat en premier Silvio Berlusconi aan de rand van het bankroet bracht, zoeken de doorsnee Italianen afleiding van hun marginale bestaansvoorwaarden in zinledig, voyeuristisch vermaak. Luciano's zelfbedrog lijkt een aberratie, maar is anno 2012 in feite haast overal schering en inslag: ook elders in de wereld vergapen zich dagelijks uit verveling en verslaving talloze kijkers aan ijdele 'beroemdheden' zonder verdienste die hun roem aan niets anders te danken hebben dan aan het perpetuum mobile van hun inhoudsloze media exposure.

Het leven zoals het is?

Luciano's verhaal vertrekt dus vanuit een interessante premisse. Maar regisseur Matteo Garrone doet er iets te weinig mee. Reality lost de verwachtingen daarom niet helemaal in en is minder beklijvend dan Garrone's vorige film, het rauwe maffiadrama Gomorra, waarin hij de zelfkant van de Italiaanse samenleving veel indringender evoceerde. Dat is niet alleen te wijten aan het scenario van Reality, maar ook aan de montage, waarvan het ritme niet altijd goed zit.


Anderzijds valt niets aan te merken op de vertolkingen: de kleurrijke personages lijken zo van de Napolitaanse straten geplukt en de cast acteert met zoveel naturel dat de film ook zelf op een realitysoap lijkt. 

De kitscherige aanblik van het moderne Napels (let op de schreeuwerige garderobe van de personages) steekt sterk af tegen de vale, melancholische pasteltinten van de plekjes waar de stad nog haar traditionele karakter bewaard heeft (zoals de volkse huurkazerne waar Luciano woont). Met zijn afwisseling tussen een bijna documentaire beeldtaal en meer theatrale, naar Fellini verwijzende mise-en-scènes lijkt regisseur Garrone de aandacht te willen vestigen op het feit dat 'het leven zoals het is' in Italië de afgelopen decennia fundamenteel veranderd is. En dat er op dat vlak geen enkele reden is tot euforie. Integendeel: net zoals Luciano, glijden steeds meer Italianen af naar een illusoir, virtueel en individualistisch wereldje dat nog maar weinig gemeen heeft met de tastbare, joviale gemeenschapszin waaraan het mediterrane schiereiland zijn warme, gastvrije reputatie te danken heeft. De mooie, lichtvoetige muziek van Alexandre Desplat lijkt dat op een ironiserende wijze te beamen.

Reality kreeg op het filmfestival van Cannes de Grote Prijs van de jury.

JN.

Reality (Italië/Frankrijk-2012): in de bioscoop vanaf 7 november 2012.
Met: Aniello Arena, Loredana Simioli en Nando Paone.

Genre: tragikomedie / psychosociaal familiedrama

Klik op de oranje link voor de trailer: Reality – trailer



Geen opmerkingen:

Een reactie posten