De American Dream aan flarden

The Company Men  van John Wells     ★★½

Wie zich nog illusies maakt over de nefaste impact van de aanhoudende economische crisis op ons dagelijkse leven, raden we aan om eens naar The Company Men (2010) te gaan kijken. Dit nieuwe sociaal drama van de Amerikaanse tv-producer en -regisseur John Wells volgt de lotgevallen van drie werknemers bij een Amerikaans transportbedrijf. De 37-jarige Bobby Walker (gespeeld door Ben Affleck) is er al 12 jaar hoofd van de verkoopafdeling. Zijn oudere collega Phil Woodward (Chris Cooper) werkte zich in 30 jaar tijd op van arbeider op de scheepswerf tot kaderlid. En de bijna bejaarde, ongelukkig gehuwde Gene McClary (Tommy Lee Jones) stond mee aan de wieg van het bedrijf en is er intussen vicepresident. Alle drie leven ze de American Dream: ze worden vetbetaald, wonen in een riant huis, hebben dure wagens en hoeven zich geen financiële zorgen te maken. Tot ook hun bedrijf moet 'saneren' en zij één voor één ontslagen worden...

Tommy Lee Jones als de ongelukkig gehuwde Gene McClary.

Het einde van de vette jaren 



The Company Men maakt duidelijk dat in onze huidige 'groei-economie' (lees: graaicultuur) geen plaats meer is voor een sociale, humane reflex. In het hogere belang van de aandeelhouders worden te oude of onproductieve (lees: dure) werknemers zonder boe of ba gewoon als huisvuil op straat gezet. Dat de CEO's en topmanagers, spijts de economische crisis, zelf tot 700 keer meer blijven verdienen dan de doorsnee arbeider op de werkvloer, blijkt van geen tel. "Werkt de CEO dan 700 keer zo hard als de arbeider?", vraagt Kevin Costner zich in zijn bescheiden bijrol van Bobby's hardwerkende schoonbroer terecht af. 

Bobby moet op zoek naar een nieuwe baan.

Bobby lijkt echter niet te beseffen dat de vette jaren ook voor hem voorbij zijn en hij als werkloze voortaan de tering naar de nering zal moeten zetten. Wanneer hij in de golfclub geweigerd wordt, verwijt Bobby zijn vrouw (gespeeld door Rosemarie DeWitt) dat zij vergeten is om zijn lidgeld te betalen. Ze maakt hem duidelijk dat ze zich geen luxe-uitgaven meer kunnen veroorloven. Bobby reageert als volgt: "Ik moet er succesvol uitzien, niét als de zoveelste knoeier met een cv." Het onverbloemde antwoord van zijn vrouw spreekt boekdelen: "Je bént de zoveelste knoeier met een cv." Pas wanneer Bobby zijn Porsche moet verkopen, omdat de maandelijkse afbetaling van hun huis in het gedrang komt, en zijn zoon vrijwillig diens Xbox inlevert om een duit in het zakje te doen, dringt de ernst van de situatie tot Bobby door...  

Ben Affleck en Rosemarie DeWitt als het echtpaar
dat hun levensstandaard plots drastisch ziet afnemen.

Uit het leven gegrepen

De drie hoofdrolspelers in The Company Men kwijten zich behoorlijk van hun taak. Vooral Ben Affleck verrast in positieve zin met zijn schitterende, onderkoelde vertolking van de gedesillusioneerde Bobby. Affleck lijkt met de jaren te groeien als acteur. Fijn om hem eens aan het werk te zien in iets intelligenters en gevoeligers dan een stereotiepe actiethriller.

Tommy Lee Jones en Ben Affleck.

Roger Deakins (de vaste cameraman van de gebroeders Coen) zorgde in The Company Men naar goede gewoonte voor een sfeervolle fotografie. 

De grootste troef van dit sociaal drama is evenwel het geloofwaardige, door debuterend filmregisseur John Wells zelfgeschreven scenario. Wat Bobby, Phil en Gene overkomt, kan elk van ons morgen ook overkomen (als het u al niet overkomen is...).

Paradoxaal genoeg, is het geloofwaardige karakter van The Company Men echter tegelijk ook zijn zwakte: omdat de film zo dicht aanleunt bij de werkelijkheid en er niets gebeurt dat we niet hadden zien aankomen (behalve dan het nogal optimistische slot), is het verhaal op de keper beschouwd misschien net niet beklijvend genoeg om de vonk van verontwaardiging bij de kijker te doen overslaan. Wat die vonk betreft, mag u zeker Inside Job (2010) niet missen (lees onze recensie hier en bekijk de trailer hier): een nieuwe, razend interessante documentaire van Charles Ferguson, over de verborgen oorzaken van de financiële crisis, die u pas écht de gordijnen in zal jagen...

JN.

The Company Men (Groot-Brittannië/USA-2010): in de bioscoop vanaf 4 mei 2011.

Met: Ben Affleck, Tommy Lee Jones, Chris Cooper, Rosemarie DeWitt, Maria Bello, Kevin Costner en Craig T. Nelson.

Genre: sociaal drama

Klik op de oranje link voor een filmfragment: The Company Men - fragment

Tommy Lee Jones en Chris Cooper: wat nu...?

V.l.n.r.: Kevin Costner, Chris Cooper, Ben Affleck, Maria Bello en Tommy Lee Jones.