De beste
schurken en feeksen
in de filmgeschiedenis
schurken en feeksen
in de filmgeschiedenis
Sinds de uitvinding van het medium film spelen boosdoeners letterlijk en figuurlijk een hoofdrol op het scherm. En hoewel we als kijkers instinctief supporteren voor de bedreigde held of heldin en hopen op een happy end, genieten we stiekem toch vaak het meest van de charismatische schurk of valse feeks. Movie villains zijn immers erg fascinerende personages. Wellicht omdat zij larger than life zijn en dingen durven zeggen en doen waar wij als brave burgers in ons dagelijks leven voor terugdeinzen. Hieronder vindt u alvast onze TOP 150 van de beste slechteriken in de filmgeschiedenis.
Met slechteriken bedoelen we overigens niet alleen boosdoeners tot op het bot, maar ook getroebleerde antihelden of ontspoorde losers die door omstandigheden kwaad berokkenen.
In onze selectie focussen we bovendien op de acteerprestaties en niet zozeer op de iconische impact van de personages, want het internet is reeds bezaaid met lijstjes van de meest iconische movie villains. Daarom staat in onze Top 150 bijvoorbeeld Heath Ledger als de iconische Joker in The Dark Knight op een veel lagere plek dan in de meeste lijstjes. Ledger is weliswaar briljant als The Joker, maar zijn flamboyante vertolking is ons inziens minder veelzijdig, minder realistisch en daarmee ook minder veeleisend dan bijvoorbeeld de complexe en uit het leven gegrepen seriemoordenares Aileen Wuornos die Charlize Theron doorleefd vertolkt in Monster.
Bijrollen lieten we minder zwaar doorwegen dan hoofdrollen, wat echter niet verlet dat we een briljante bijrol vaak een hogere quotering gaven dan een hoofdrol.
Onze lijst bevat geen boosaardige personages uit animatiefilms, want die zijn veeleer het resultaat van teamwerk (door o.a. animators en stemacteurs) dan van individueel acteertalent. Evenmin vernoemen we monsters, demonen, kwaadaardige buitenaardse wezens, op hol geslagen computers, gewelddadige robotten of andere niet-menselijke slechteriken, want die boosdoeners danken hun uitstraling ook aan special effects en/of make-up (denk bv. aan de Lord of Darkness in het sprookje Legend van Ridley Scott), en ze zijn bovendien zo talrijk dat ze in feite een afzonderlijke categorie vormen. We maakten een uitzondering voor twee (letterlijke) duivels en twee 'heksen', vanwege hun menselijke gedaante.
Hoewel onze lijst is opgebouwd als een Top 150, omvat onze selectie in totaal 175 vertolkingen, omdat we soms dezelfde quotering gaven aan verschillende rollen in dezelfde film vanwege hun samenhang en de even lovenswaardige acteerprestaties, zoals die van John Travolta en Samuel L. Jackson in Pulp Fiction. Elk van die vertolkingen is complementair en ondenkbaar zonder de andere.
Met 133 mannelijke en 42 vrouwelijke personages staan er in onze lijst drie keer meer schurken dan feeksen. Toch blijkt dat de actrices niet moeten onderdoen voor hun mannelijke collega's, vermits onze Top 3 twee vrouwen bevat, waarvan de hoogst genoteerde actrice op nummer 2. Het heeft dus geen haar gescheeld of we hadden een feeks uitgeroepen tot beste villain in de filmgeschiedenis.
Bij de actrices scoren Charlize Theron, Sharon Stone, Helena Bonham Carter, Glenn Close, Bridget Fonda en Tilda Swinton het vaakst: elk twee keer. Theron haalde onze Top 3 en Stone met haar 11de plaats bijna onze Top 10. Kathy Bates scoort maar één keer, maar is wel de hoogst genoteerde actrice en moet met haar tweede plaats in onze Top 150 ook maar één man boven zich verdragen. Ook Bette Davis scoort maar één keer, maar geraakte wel in onze Top 20.
Wat de regisseurs betreft, blijkt dat Quentin Tarantino een kampioen is in het bedenken en regisseren van onvergetelijke schurken en feeksen, want onze selectie omvat maar liefst elf personages in zeven Tarantino-films. Drie daarvan zijn te zien in Kill Bill 1 en/of Kill Bill 2, hoewel de uitstekende vertolkingen daarin van Michael Madsen als Budd "Sidewinder", Daryl Hannah als Elle "California Mountain Snake" Driver, Julie Dreyfus als Sofie Fatale en David Carradine als Bill "Snake Charmer" onze lijst net niet haalden. Dit tweedelige wraakepos kan in elk geval beschouwd worden als de meest markante anthologie van memorabele movie villains ooit. De hoogst genoteerde Tarantino-slechteriken (in Pulp Fiction) staan op nummer 32. Daarom scoort meestercineast Martin Scorsese met negen slechteriken (in zes films) in feite nog beter, want één daarvan haalde onze Top 10, een andere staat op de 11de plaats, twee andere haalden onze Top 20 en nog een andere staat op nummer 22. Daarmee palmen de movie villains van Scorsese een vijfde van onze Top 25 in. De gebroeders Coen scoren acht boosdoeners (in vier films), met één personage in onze Top 10 en een andere slechterik in onze Top 30. Tim Burton scoort zeven slechteriken (in vijf films) en Brian De Palma zes (in vier films), maar hun boosdoeners haalden onze Top 25 niet. Grootmeester Stanley Kubrick scoort vier keer (met vier films), waarvan twee keer in onze Top 15, met de hoogst genoteerde villain als onze topfavoriet op de 1ste plaats. Ook Master of Suspense Alfred Hitchcock (met vier films) en de Italiaan Sergio Leone (met drie films) scoren elk vier boosdoeners. Hitchcock haalde (met een slechterik op de 16de plaats) bijna onze Top 15 en Leone (met een schurk op de 21ste plaats) bijna onze Top 20. Cultcineast David Lynch scoort in feite iets beter, met drie personages (in twee films), waarvan twee schurken in onze top 15.
TOP 150
Waarschuwing:
de beschrijving van onze toppers
kan SPOILERS bevatten!
We beginnen met de beste villain in de filmgeschiedenis:
1. Jack Nicholson als Jack Torrance: de naar waanzin afglijdende concièrge van het afgelegen en ingesneeuwde Overlook Hotel in de briljante horrorthriller The Shining (1980) van Stanley Kubrick. Bekijk de trailer hier, de hele film hier, lees nieuws over de geremasterde versie in haarscherpe 4K-resolutie hier en bekijk een documentaire over regisseur Stanley Kubrick hier.
5. Yves Montand als César Soubeyran: de manipulatieve herenboer in het meeslepende psychosociale landbouwersdrama Jean de Florette (1986) van Claude Berri en in de uitstekende sequel Manon des sources (1986) van Claude Berri.
6. Ralph Fiennes als Amon Göth: de machtsgeile nazicommandant in het aangrijpende holocaustdrama Schindler's List (1993) van Steven Spielberg. Bekijk een filmfragment hier.
11. Sharon Stone als Ginger McKenna: de onbetrouwbare en opvliegende gold digger in het schitterende gangsterdrama Casino (1995) van Martin Scorsese. Bekijk de hele film hier, lees ons biografisch portret van Sharon Stone hier en ons biografisch portret van regisseur Martin Scorsese hier.
17. Daniel Day-Lewis als Daniel Plainview: de misantropische oliebaron in de briljante karakterstudie There Will Be Blood (2007) van Paul Thomas Anderson.
18. Robert De Niro als Travis Bickle: de eenzame, naar waanzin afglijdende Vietnamveteraan en taxichauffeur in de briljante psychosociale karakterstudie Taxi Driver (1976) van Martin Scorsese. Lees onze recensie hier, bekijk een filmfragment hier en de trailer hier en lees ons biografisch portret van regisseur Martin Scorsese hier .
19. Bette Davis als "Baby Jane" Hudson: de verbitterde ex-actrice die haar zuster mishandelt in de dramatische psychosociale huis clos-thriller What Ever Happened to Baby Jane? (1962) van Robert Aldrich.
20. Daniel Day-Lewis als William "Bill the Butcher" Cutting: de flamboyante bendeleider van de Natives in het boeiende historisch gangsterdrama Gangs of New York (2002) van Martin Scorsese. Lees ons biografisch portret van regisseur Martin Scorsese hier.
22. Joe Pesci als Tommy DeVito: de opvliegende maffioso in de briljante gangsterbiopic GoodFellas (1990) van Martin Scorsese. Bekijk de trailer hier en een filmfragment hier en lees ons biografisch portret van regisseur Martin Scorsese hier.
23. Denzel Washington als Alonzo Harris: de corrupte narcotica-agent in de beklijvende politiefilm en misdaadthriller Training Day (2001) van Antoine Fuqua. Bekijk de hele film hier en lees ons biografisch portret van Denzel Washington hier.
26. Christian Bale als Patrick Bateman: de materialistische seriemoordenaar in de maatschappijkritische karakterstudie American Psycho (2000) van Mary Harron. Lees onze recensie hier en bekijk de trailer hier.
29. Robert Mitchum als Harry Powell: de predikende crimineel in de oogstrelende roadmovie en misdaadthriller The Night of the Hunter (1955) van Charles Laughton. Bekijk een filmfragment hier.
30. Don Johnson als David Greenhill: de van moord verdachte playboy en homme fatal in het meeslepende rechtbankdrama Guilty as Sin (1993) van Sidney Lumet. Lees onze recensie hier.
36. Matt Damon als Mark Whitacre: het tragikomische kaderlid van het corrupte voedingsbedrijf ADM in de uitstekende zwarte komedie The Informant! (2009) van Steven Soderbergh. Bekijk de hele film hier.
41. Steve Martin als Freddy Benson en Michael Caine als Lawrence Jamieson: het concurrerende duo oplichters in de hilarische komedie Dirty Rotten Scoundrels (1988) van Frank Oz. Bekijk een filmfragment hier.
42. Kim Stanley as Lillian Farmer: de dominante moeder van de rebelse actrice Frances Farmer in de aangrijpende biopic Frances (1982) van Graeme Clifford. Bekijk de trailer hier.
43. John Cazale als Fredo Corleone: het onzelfzekere, gefrustreerde en rancuneuze lid van de familie Corleone in de magistrale maffiakroniek The Godfather (1972) en The Godfather Part II (1974) van Francis Ford Coppola. Bekijk een filmfragment uit The Godfather Part II hier en lees ons biografisch portret van John Cazale hier.
44. Ruth Gordon als Minnie Castavet: de satanische buurvrouw in de quasi volmaakte horrorthriller Rosemary's Baby (1968) van Roman Polanski. Bekijk de trailer hier en een making-of-documentaire hier.
46. Jean Simmons als Diane Tremayne: de bezitterige femme fatale met Oedipuscomplex in de klassieke film noir Angel Face (1953) van Otto Preminger. Lees onze recensie hier.
58. Jack Nicholson als Daryl Van Horne: de duivelse verleider in de geslaagde horrorkomedie The Witches of Eastwick (1987) van George Miller.
59. Helena Bonham Carter als Iracebeth of Crims: de tirannieke Red Queen in de kleurrijke fantasy-film Alice in Wonderland (2010) van Tim Burton. Lees ons biografisch portret van regisseur Tim Burton hier.
60. Michael Douglas als Oliver Rose en Kathleen Turner als Barbara Rose: het vechtscheidende koppel in de hilarische zwarte relatiekomedie The War of the Roses (1989) van Danny DeVito.
61. Robert Walker als Bruno Anthony: het gluiperige brein achter het moordcomplot in de uitstekende misdaadthriller Strangers on a Train (1951) van Alfred Hitchcock.
68. Rob Lowe als Alex: de manipulatieve sociopaat in de boeiende psychosociale misdaadthriller Bad Influence (1990) van Curtis Hanson. Bekijk de hele film hier.
69. Matt Damon als Tom Ripley: het eenzame titelpersonage in de uitstekende psychosociale misdaadthriller The Talented Mr. Ripley (1999) van Anthony Minghella.
70. John Cazale als Sal Naturile: de introverte, enigmatische bankrover in de koortsige heist movie Dog Day Afternoon (1975) van Sidney Lumet. Bekijk een filmfragment hier en lees ons biografisch portret van John Cazale hier.
73. Miranda Richardson als Mary Archer alias Lady Mary Van Tassel en Christopher Walken als de Headless Horseman: de boze 'heks' en haar Hessische huurling in de sfeervolle verfilming van de beroemde horrorlegende Sleepy Hollow (1999) door Tim Burton. Lees ons biografisch portret van regisseur Tim Burton hier.
74. Ray Liotta als Pete Davis: de stalkende politieman in de boeiende psychosociale thriller Unlawful Entry (1992) van Jonathan Kaplan.
75. Robert De Niro als James "Jimmy the Gent" Conway: de zelfzuchtige en onberekenbare maffioso van Ierse komaf in de briljante gangsterbiopic GoodFellas (1990) van Martin Scorsese. Bekijk de trailer hier en lees ons biografisch portret van regisseur Martin Scorsese hier.
77. Gene Tierney als Ellen Berent Harland: de bezitterige echtgenote in de fascinerende film noir Leave Her to Heaven (1945) van John M. Stahl. Bekijk de hele film hier.
81. Bill Paxton als Hank Mitchell, Bridget Fonda als Sarah Mitchell, Billy Bob Thornton als Jacob Mitchell en Brent Briscoe als Lou Chambers: het wantrouwige viertal in de uitstekende neo noir misdaadthriller A Simple Plan (1998) van Sam Raimi. Bekijk de trailer hier.
86. Paul Scofield als Thomas Danforth en Winona Ryder als Abigail Williams: de meedogenloze rechter en de jonge, bezitterige en manipulatieve 'heks' in het aangrijpende historisch drama The Crucible (1996) van Nicholas Hytner.
87. Rutger Hauer als John Ryder: de mysterieuze lifter in de spannende road action-misdaadthriller The Hitcher (1986) van Robert Harmon. Bekijk de hele film hier.
89. Casey Affleck als Robert Ford: de gluiperige antagonist in de lyrische westernbiopic The Assassination of Jesse James by the Coward Robert Ford (2007) van Andrew Dominik.
90. Matt Damon als Dr. Mann: de zelfzuchtige en onbetrouwbare astronaut op de naar hem vernoemde planeet in het sciencefictiondrama Interstellar (2014) van Christopher Nolan.
91. James Woods als Jake Wise: de corrupte bookmaker in het sensuele neo noir misdaaddrama Against All Odds (1984) van Taylor Hackford. Lees onze recensie hier.
92. Billy Zane als Hughie Warriner: de mysterieuze schipbreukeling in de knappe misdaadthriller Dead Calm (1989) van Phillip Noyce.
93. Ben Kingsley als Dokter Robert Miranda: de onverwachte bezoeker in het spannende psychologisch huis clos-drama Death and the Maiden (1994) van Roman Polanski.
94. Trevor Howard als William Bligh: de tirannieke, onuitstaanbare scheepskapitein in het avontuurlijke historisch drama Mutiny on the Bounty (1962) van Lewis Milestone en Carol Reed. Bekijk de hele film hier.
96. Danny DeVito als Oswald "The Penguin" Cobblepot: de misvormde, door pinguïns opgevoede gangsterbaas in de sfeervolle superheldenfilm Batman Returns (1992) van Tim Burton. Lees ons biografisch portret van regisseur Tim Burton hier.
101. Laurence Oilvier als Dokter Christian Szell alias "der Weiße Engel": de hebzuchtige en meedogenloze ex-nazi en tandarts in de koortsige thriller Marathon Man (1976) van John Schlesinger. Lees onze recensie hier en bekijk de hele film hier.
102. Robert Mitchum als Max Cady: de wraakzuchtige ex-bajesklant in de boeiende thriller Cape Fear (1962) van J. Lee Thompson.
105. Heath Ledger als The Joker: de onberekenbare villain in de boeiende superheldenfilm The Dark Knight (2008) van Christopher Nolan.
106. Gene Hackman als Avery Tolar: één van de corrupte advocaten in de meeslepende advocatenthriller The Firm (1993) van Sydney Pollack.
111. Matt Dillon als Pat Healy: de oneerlijke privédetective in de lekker 'foute' komedie There's Something About Mary (1998) van Bobby en Peter Farrelly.
115. Peter Sellers als Clare Quilty: de gluiperige kinderpornograaf in de verfilming van Vladimir Nabokovs schandaalroman Lolita (1962) door Stanley Kubrick. Bekijk een documentaire over regisseur Stanley Kubrick hier.
116. Jeremy Irons als Elliot Mantle en Beverly Mantle: de tweelingbroers in de fascinerende psychologische thriller Dead Ringers (1988) van David Cronenberg. Lees ons biografisch portet van regisseur David Cronenberg hier.
118. Grace Zabriskie als Juana Durango: de zwaar gestoorde handlangster van de gangster Mr. Reindeer in het eigenzinnige romantisch misdaaddrama Wild at Heart (1990) van David Lynch. Bekijk de trailer hier.
119. Laura Linney als Meryl: de bedrieglijke pseudovrouw van Truman in de boeiende tragikomedie en maatschappijkritische mediasatire The Truman Show (1998) van Peter Weir.
120. Malcolm McDowell als Caligula: de infame Romeinse keizer in de erotische schandaalfilm Caligula (1979) van Tinto Brass, Giancarlo Lui en Bob Guccione.
121. Nicole Kidman als Suzanne Stone-Maretto: de ambitieuze tv-journaliste en femme fatale in de uitstekende zwarte misdaadkomedie en mediasatire To Die For (1995) van Gus Van Sant.
123. Michael Madsen als Mister Blonde: de koelbloedige, psychopathische gangster in de ijzersterke heist movie Reservoir Dogs (1992) van Quentin Tarantino. Bekijk een filmfragment hier.
124. Jake Gyllenhaal als Lou Bloom: de gewetenloze videojournalist en 'ramptoerist' in de kritische mediasatire en thriller Nightcrawler (2014) van Dan Gilroy. Lees onze recensie hier en bekijk de trailer hier.
125. Christoph Waltz als Hans Landa: de welbespraakte nazikolonel in de wisselvallige oorlogsfilm Inglourious Basterds (2009) van Quentin Tarantino.
126. Mickey Rourke als Harry Angel: de getroebleerde privédetective in het verrassende neo noir misdaadmysterie Angel Heart (1987) van Alan Parker. Bekijk een filmfragment hier.
127. Alec Baldwin als Dokter Jed Hill: de narcistische chirurg in de knappe neo noir misdaadthriller Malice (1993) van Harold Becker. Bekijk een filmfragment hier.
128. Rutger Hauer als Roy Batty: de charismatische leider van een groepje opstandige humanoïde replicant-robots in de briljante tech noir sciencefictionfilm Blade Runner (1982) van Ridley Scott. Lees onze recensie hier, bekijk de trailer hier en lees ons biografisch portret van regisseur Ridley Scott hier.
129. Kurt Russell als "Stuntman Mike" McKay: de sadistische stuntrijder en seriemoordenaar in de wisselvallige road action-misdaadthriller Death Proof (2007) van Quentin Tarantino.
131. Al Lettieri als Rudy Butler en Sally Struthers als Fran Clinton: de onuitstaanbare bankrover en zijn gijzelaarster met Stockholmsyndroom in de spannende heist movie The Getaway (1972) van Sam Peckinpah. Bekijk de hele film hier.
132. Christopher Lee als Saruman: de door het Kwaad verleide tovenaar in de briljante avonturentrilogie The Lord of the Rings (2001, 2002 en 2003) van Peter Jackson naar het gelijknamige boek van J.R.R. Tolkien.
133. Glenn Close als Alex Forrest: de hardnekkige minnares in de boeiende psychosociale relatiethriller Fatal Attraction (1987) van Adrian Lyne.
134. Kevin Bacon als Wade: de opdringerige rafter in de spannende misdaadthriller The River Wild (1994) van Curtis Hanson.
135. Del Henney als Charlie Venner, Ken Hutchison als Norman Scutt en Jim Norton als Phil Riddaway: het stelletje stalkende klootzakken in de controversiële psychosociale thriller Straw Dogs (1971) van Sam Peckinpah. Bekijk de hele film hier.
136. Demi Moore als Meredith Johnson: de ambitieuze carrièriste in de boeiende psychosociale thriller Disclosure (1994) van Barry Levinson.
138. Kevin Spacey als Roger "Verbal" Kint alias Keyser Söze: de manipulatieve Turkse gangsterbaas in het onvoorspelbare misdaadmysterie The Usual Suspects (1995) van David Fincher.
139. Ian Holm als Sir William Gull alias Jack the Ripper: de voormalige hofarts en uiterst wrede seriemoordenaar in het sfeervolle en spannende misdaadmysterie over Jack the Ripper From Hell (2001) van de Hughes brothers.
141. Jim Carrey als Fletcher Reede, Jennifer Tilley als Samantha Cole en Amanda Donohoe als Miranda: het trio leugenaars in de leuke komedie Liar Liar (1997) van Tom Shadyac.
143. Martin Sheen als Kit: de jonge outlaw in de lyrische roadmovie Badlands (1973) van Terrence Malick. Bekijk een interview met Martin Sheen en zijn tegenspeelster Sissy Spacek hier en een compilatie van shots uit het visueel verbluffende oeuvre van regisseur Terrence Malick hier.
144. Gary Oldman als Norman "Stan" Stansfield: de corrupte en pillen slikkende narcotica-agent in de knappe misdaadthriller Léon (1994) van Luc Besson.
145. Ben Kingsley als Don Logan: de vuilgebekte Britse gangster in de beklijvende thriller Sexy Beast (2000) van Jonathan Glazer.
146. Nancy Allen als Chris Hargensen en John Travolta als Billy Nolan: het duo pestkoppen in de briljante horrorthriller Carrie (1976) van Brian de Palma. Bekijk een making-of-documentaire hier.
147. Jacki Weaver als Janine "Grandma Smurf" Cody: de manipulatieve mater familias in de koortsige psychosociale misdaadthriller Animal Kingdom (2010) van David Michôd. Lees onze recensie hier en bekijk de trailer hier.
149. Joseph Cotten als Uncle Charlie: de 'zwarte weduwnaar' in de boeiende psychosociale misdaadthriller Shadow of a Doubt (1943) van Alfred Hitchcock. Bekijk de hele film hier.
Met dank aan Gerard Van Elzen, Stefan Van Eijndhoven en Sybille Smaers voor enkele terechte suggesties.
Niet akkoord met onze keuzes en/of hun volgorde in bovenstaande lijst? Laat hieronder dan een reactie achter. Klik op de link "reacties" als de reactiebox nog niet open is.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten