Geschreven en geregisseerd door Paul Schrader -de getalenteerde scenarist van Martin Scorsese's Taxi Driver, Raging Bull en The Last Temptation of Christ- is First Reformed een nieuwe dramatische thriller met Ethan Hawke in de hoofdrol als een getroebleerde Amerikaanse kapelaan die rouwt om de dood van zijn zoon en wiens religieuze geloof verder op de proef gesteld wordt nadat hij een vrouw (gespeeld door Amanda Seyfried) ontmoet wier echtgenoot zelfmoord pleegt...
Eerder regisseerde Schrader al heel wat andere films, waaronder American Gigolo (1980) met Richard Gere.
(Klik op de playbutton en dan rechtsonder bij instellingen op 'Ondertiteling' voor Engelse ondertitels en op 720p of 1080p voor hogere beeldkwaliteit)
Dear miner, they will slave you 'til you can't work no more
And what'll you get for your living but a dollar in a company store
A tumbled-down shack to live in, snow and rain pours in the top
You have to pay the company rent, your dying never stops
Sarah Gunning, Come All You Coal Miners, 1937.
De Oscarwinnende documentaire Harlan County, USA dateert van 1976 en draait rond de zogeheten Brookside Strike: een langdurige staking (die begon in juni 1973) van zo'n 180 mijnwerkers in de arme mijnwerkersstreek Harlan County, Kentucky, die er met de moed der wanhoop protesteerden tegen de zware, ongezonde, levensgevaarlijke en slechtbetaalde arbeidsomstandigheden in de plaatselijke steenkoolmijn van de Duke Power Company. Schrijnend
Regisseuse Barbara Kopple en haar filmploeg volgden de conflictrijke staking, waarbij de stakers zelfs beschoten werden door een bende gewapende stakingsbrekers onder leiding van de onuitstaanbare klootzak Basil Collins. Kopple bracht daarbij ook aandacht op voor het gewetenloze winstbejag van de machtige Duke Power Company (what's in a name...) en voor de corruptie van sommige vakbondslui. Minstens even boeiend zijn de scènes waarin Kopple de schrijnende leefwereld van de arme mijnwerkers en hun families toont. Dit levert aangrijpende taferelen op, die herinneren aan de onmenselijke bestaansvoorwaarden van heel wat fabrieksarbeiders in de 19de eeuw. Zo is het wraakroepend dat de winst van de Duke Power Company, die eigendom was van oliebaronnen en bankiers, destijds op één jaar tijd met 170% toenam, terwijl het loon van de mijnwerkers in Harlan County toen slechts steeg met 4% en de levensduurte dat jaar minstens 7% toenam. De meeste mijnwerkers in Harlan County beschikten in hun schamele woningen niet eens over stromend water.
Solidair De staking was overigens niet alleen een mannenzaak. Ook de vrouwen en dochters van de stakende mijnwerkers droegen hun steentje bij. Het dramatische hoogtepunt van Harlan County, USA is een hartverscheurende begrafenis waarop een ontroostbare moeder rouwt om haar overleden zoon, die had deelgenomen aan de staking en doodgeschoten was door een stakingsbreker. De jongeman was net vader geworden.
De vrouwen en dochters van de stakende mijnwerkers protesteerden mee.
Mooi dat blanke en zwarte mijnwerkers solidair waren in hun strijd tegen de Duke Power Company, want zoals een zwarte staker terecht opmerkt: wanneer we bedekt met koolstof uit de mijn komen, zien we er allemaal zwart uit.
De grieven van de mijnwerkers vonden ook uitdrukking in mooie, melancholische bluegrass-liedjes, die deze documentaire begeleiden als een bitterzoete klaagzang. Vlam van verontwaardiging Harlan County, USA is een waardevol historisch document over een tragisch hoofdstuk in de bewogen geschiedenis van de Amerikaanse mijnwerkers. Kopple toonde vooral het standpunt van de misnoegde mijnwerkers en schaarde zich daarmee onmiskenbaar aan hun zijde. Deze subjectieve, partijdige aanpak had een grote invloed op latere sociaal geëngageerde documentairemakers, zoals Michael Moore.
Het camerawerk laat soms te wensen over, maar laat dat u er niet van weerhouden om Harlan County, USA eens op dvd of blu-ray disc te bekijken. Wedden dat u, net als ons, in uw ziel een vlam van verontwaardiging zult voelen over wat de mijnwerkers en hun families moesten doorstaan? En bewondering voor hun lovenswaardige strijdlust en doorzettingsvermogen.
JN.
Harlan County, USA (USA-1976): beschikbaar op dvd en blu-ray disc.
Met: Lois Scott, Sudie Crusenberry, Bill Doan, Basil Collins, Bessie Lou Cornett, Tony Boyle, Joseph Yablonski en Florence Reece.
Onderstaande video van het boeiende YouTube-kanaal Every Frame a Painting verduidelijkt waarom een goede filmmontage vooral een kwestie is van juiste keuzes op het vlak van emotie en ritme, met uitleg van YouTuber Tony Zhou, acteur Michael Caine en filmmonteurs Michael Kahn, Thelma Schoonmaker en Walter Murch, alsook illustratieve fragmenten uit volgende films:
- F for Fake (1973) van Orson Welles, gemonteerd door Marie-Sophie Dubus, Dominique Engerer en Gary Graver.
- Jurassic Park (1993) van Steven Spielberg, gemonteerd door Michael Kahn.
- Hannah and Her Sisters (1986) van Woody Allen, gemonteerd door Susan E. Morse.
- In the Mood for Love (2000) van Kar-Wai Wong, gemonteerd door William Chang.
- The Empire Strikes Back(1980) van Irvin Kershner, gemonteerd door Paul Hirsch.
- Ant-Man (2015) van Peyton Reed, gemonteerd door Dan Lebental en Colby Parker, Jr.
- For a Few Dollars More (1965) van Sergio Leone, gemonteerd door Eugenio Alabiso en Giorgio Serrallonga.
- Tampopo (1985) van Juzo Itami, gemonteerd door Akira Suzuki.
- Creed (2015) van Ryan Coogler, gemonteerd door Michael P. Shawver en Claudia Castello.
- Late Autumn (1960) van Yasujirō Ozu, gemonteerd door Yoshiyasu Hamamura.
- A Bright Summer Day (1991) van Edward Yang, gemonteerd door Bowen Chen.
- Only Angels Have Wings (1939) van Howard Hawks, gemonteerd door Viola Lawrence.
- Taxi Driver (1976) van Martin Scorsese, gemonteerd door Tom Rolf, Melvin Shapiro en Marcia Lucas.
- Hana-bi(1997) van Takeshi Kitano, gemonteerd door Takeshi Kitano en Yoshinori Oota.
- Pierrot le Fou (1965) van Jean-Luc Godard, gemonteerd door Françoise Collin.
- All That Jazz (1979) van Bob Fosse, gemonteerd door Alan Heim.
- Possession (1981) van Andrzej Żuławski, gemonteerd door Marie-Sophie Dubus en Suzanne Lang-Willar.
(Klik op de playbutton en dan rechtsonder bij instellingen op 720p of 1080p voor hogere beeldkwaliteit) Genre: minidocumentaire / making-of
Wie kijkt naar deze sfeervolle, visueel verbluffende horroranthologie van de Italiaanse cultcineast Mario Bava uit 1963, begrijpt meteen waarom Quentin Tarantino Black Sabbath (originele Italiaanse titel: I tre volti della paura) naar eigen zeggen beschouwt als één van de drie films (naast Sergio Leone's western The Good, the Bad and the Ugly en Charles Bartons horrorkomedie Abbott and Costello Meet Frankenstein) die hem op stilistisch vlak het meest beïnvloed hebben.
(Klik op de playbutton en dan rechtsonder bij instellingen op 720p voor hogere beeldkwaliteit) Genre: horror
Hoewel wij tuk zijn op epische historische drama's uit de oude doos, zoals Cleopatra van Joseph L. Mankiewicz uit 1963 (één van onze favoriete historische drama's; bekijk de hele film hier) en The Fall of the Roman Empire van Anthony Mann uit 1964 (ook één van onze favoriete historische drama's; bekijk de hele film hier), en wij ook veel respect hebben voor de in 1982 overleden Hollywoodveteraan King Vidor, onder meer vanwege zijn stille meesterwerk The Crowd uit 1928 en zijn passionele western Duel in the Sun uit 1946 (één van onze favoriete westerns; bekijk de hele film hier), waren we niettemin teleurgesteld toen we het voorbije weekend voor het eerst naar Vidors ambitieuze Bijbeldrama Solomon and Sheba uit 1959 (zijn laatste bioscoopfilm) gekeken hadden.
Houterig
Dat de scenaristen van Solomon and Sheba een loopje namen met de geschiedenis, kunnen we hen nog vergeven. Dit is immers een gedramatiseerde versie van het tiende hoofdstuk van de Bijbelboeken 1 en 2 Koningen en het negende hoofdstuk van 1 en 2 Kronieken. En de Bijbel moet je op historisch vlak sowieso met een flinke korrel zout nemen.
Yul Brynner als de wijze koning Salomo.
Wat ons het meest stoorde aan deze grootschalige verfilming van de (fictieve?) romantische relatie tussen de wijze Israëlische koning Salomo (gespeeld door Hollywoodster Yul Brynner) en de verleidelijke koningin van Seba (Gina Lollobrigida; lees ons In Memoriam over de Italiaanse actrice hier) waren de bombastische, prekerige dialogen, de houterige acteerprestaties -niet zozeer van de charismatische Brynner, maar wel van de rest van de cast-, de wisselvallige decors (met rotsen die soms overduidelijk van plaaster gemaakt zijn) en de knullige zwaardgevechten.
De Italiaanse actrice Gina Lollobrigida als de koningin van Seba.
Opulent
Pluspunten zijn de verzorgde en sfeervolle fotografie (in Technirama en Technicolor) en belichting onder leiding van de getalenteerde Engelse cameraman Freddie Young, alsook het mooie production design. Hoewel dit opulente beelden oplevert, volstaat dit echter niet voor een bevredigende kijkervaring.
Het expressieve production design en de mooie belichting levert sfeervolle beelden op.
Wie van historische epiek met religieuze ondertoon houdt, kijkt beter naar de degelijke klassiekers Quo Vadis van Melvin LeRoy uit 1951 (met Robert Taylor, Deborah Kerr en Peter Ustinov), The Ten Commandments van Cecil B. DeMille uit 1956 (een visueel meesterwerk met Charlton Heston en Yul Brynner), Ben-Hur van William Wyler uit 1959 (met Charlton Heston), Faraon van Jerzy Kawalerowicz uit 1966 (een visueel meesterwerk met Jerzy Zelnik, dat ook behoort tot onze favoriete historische drama's) enThe Passion of the Christ van Mel Gibson uit 2004 (met Jim Caviezel).
JN.
Solomon and Sheba (USA-1959): beschikbaar op dvd en blu-ray disc.
Met: Yul Brynner, Gina Lollobridgida en George Sanders.
