NIEUWS! 

Hollywoodicoon 

Robert Redford 

is overleden 

op 89-jarige leeftijd

Alweer treurig nieuws uit Hollywood: de gerespecteerde Amerikaanse acteur, regisseur en filmproducent Robert Redford is eergisteren overleden, op dinsdag 16 september 2025. Hij was 89. Naar verluidt, stierf hij in zijn slaap in zijn woning in het Sundance Resort: een door hemzelf opgericht skipark en cultuurcentrum aan de voet van de Mount Timpanogos in de Amerikaanse staat Utah. Redford was één van de populairste acteurs in de jaren 70, dankzij zijn knappe looks, charisma en memorabele hoofdrollen in onder meer de uitstekende westerns Butch Cassidy and the Sundance Kid (1969) en Jeremiah Johnson (1972), de fijne oplichterskomedie The Sting (1973) en het meeslepende journalistieke drama All the President's Men (1976). 

Bij heel wat huidige jongeren is Robert Redford geen grote naam. Bij sommigen onder hen doet de naam niet eens een belletje rinkelen. Robert wie...? Maar ooit was deze getalenteerde acteur een wereldster: de Brad Pitt van de jaren 70. Dat had Redford niet alleen te danken aan zijn knappe uiterlijk (mooie donkerblonde haren, grijsblauwe ogen, een atletisch lichaam, perfecte tanden en een brede, guitige glimlach), maar ook aan zijn charismatische uitstraling.

Jeugd

Charles Robert Redford Jr. werd geboren op 18 augustus 1936 in de Californische badplaats Santa Monica. Na zijn studies schilderkunst aan het Pratt Institute in Brooklyn, New York, volgde Redford acteerlessen aan de American Academy of Dramatic Arts in New York.

Zijn professionele carrière als acteur begon met toneelrollen in de New Yorkse theaterwijk Broadway vanaf 1959 en met gastrollen in Amerikaanse tv-series vanaf 1960. 

In 1960 was Redford ook voor het eerst te zien in een langspeelfilm, als figurant in de romantische komedie Tall Story van Joshua Logan, met Anthony Perkins en Jane Fonda (ook in haar filmdebuut) in de hoofdrollen. Redford was toen 24.  

Zes jaar later, in 1966, speelde Redford mee in The Chase van Arthur Penn (lees ons In Memoriam over Penn hier): een beklijvend psychosociaal drama over racisme, overspel, roddels, corruptie en vigilantisch geweld in een bekrompen Amerikaans stadje, met Marlon Brando (onze favoriete acteur) en Jane Fonda in de hoofdrollen en met Redford in zijn bijrol als de ontsnapte gevangene Charlie "Bubba" Reeves.

Jane Fonda en Robert Redford in The Chase.

Doorbraak

Redfords grote doorbraak begon in 1969, toen hij als de zwijgzame outlaw The Sundance Kid een hoofdrol vertolkte in de schitterende western en buddy movie Butch Cassidy and the Sundance Kid van George Roy Hill (één van onze favoriete westerns). Redfords tegenspelers waren de 11 jaar oudere, ervaren en reeds beroemde method-acteur Paul Newman (één van onze favoriete acteurs) als de flamboyante partner in crime Butch Cassidy, en de mooie actrice Katharine Ross in haar bijrol als Etta Place: de love interest van The Sundance Kid. Losjes gebaseerd op historische feiten in de misdadige levenswandel van de beruchte bandieten Robert LeRoy Parker alias Butch Cassidy en Harry Alonzo Longabaugh alias The Sundance Kid, werd deze avontuurlijke western en road movie een kaskraker. Dat was onder meer te danken aan de meeslepende chemie tussen Newman en Redford, wier veelzijdige vertolkingen van het duo voortvluchtige outlaws -van komisch tot dramatisch- onweerstaanbaar bleken. Bekijk een filmfragment hier.

Robert Redford (links) en Paul Newman in Butch Cassidy and the Sundance Kid.

Datzelfde jaar was Redford ook te zien als de onpeilbare hulpsheriff Cooper in de antiracistische en tragiromantische western Tell Them Willie Boy Is Here (1969) van Abraham Polonsky, met Robert Blake in de titelrol als de voortvluchtige indiaan Willie Boy, en Katharine Ross als Willie Boy's indiaanse geliefde Lola. Tot slot speelde Redford in datzelfde jaar ook de titelrol van de (fictieve) Amerikaanse competitieskiër David Chappellet in het skidrama Downhill Racer (1969) van Michael Ritchie, met tegenspeler Gene Hackman (één van onze favoriete acteurs) als de coach van de Amerikaanse skiploeg (lees ons In Memoriam over Gene Hackman hier).

Robert Redford als het titelpersonage in Downhill Racer.

Redfords drie hogervermelde vertolkingen in 1969 leverden hem een gezamenlijke BAFTA Award voor beste acteur op.

Stille kracht

In 1972 kwam Redfords stille kracht als acteur voluit tot zijn recht in zijn doorleefde vertolking van de verbeten titelheld in de avontuurlijke frontierwestern Jeremiah Johnson van Sidney Pollack (ook één van onze favoriete westerns), gebaseerd op de echte exploten van de legendarische Amerikaanse pelsjager en avonturier John Jeremiah Garrison Johnston (circa 1824-1900) zoals beschreven in de biografie Crow Killer: The Saga of Liver-Eating Johnson van Raymond Thorp en Robert Bunker uit 1958 en in de historische roman Mountain Man van Vardis Fisher uit 1965. Bekijk de hele film hier.

Robert Redford als de avontuurlijke titelheld in Jeremiah Johnson.

Romantiek

Sydney Pollack zat ook in de regiestoel voor het populaire romantisch drama The Way We Were (1973): een kaskraker waarin Redford en Barbra Streisand de hoofdrollen vertolken.

Tot de latere succesvolle romantische drama's met Robert Redford in een hoofdrol behoren onder meer:

Robert Redford en Meryl Streep in Out of Africa.

- The Great Gatsby (1974) van Jack Clayton, naar de gelijknamige roman uit 1925 van F. Scott Fitzgerald, met Redford in de titelrol van de miljonair Jay Gatsby en met Mia Farrow als de love interest Daisy Buchanan;

- Out of Africa (1985), andermaal onder regie van Sidney Pollack, losjes gebaseerd op de memoires van de Deense barones Karen Christenze von Blixen-Finecke, gespeeld door Meryl Streep, met Redford als de Engelse aristocraat Denys Finch Hatton: een jager op groot wild in Brits-Oost-Afrika (het huidige Kenia). De film won maar liefst 7 Oscars, waaronder die voor beste film, beste regie en beste actrice Meryl Streep;

- en Indecent Proposal (1993) van Adrian Lyne, met Demi Moore en Woody Harrelson als een pasgetrouwd koppel in geldnood en Redford als een miljonair die het echtpaar een onwelvoeglijk maar verleidelijk voorstel doet...

Oplichterskomedie

Eén van de beste en meest succesvolle films met Redford is The Sting: een veelzijdige oplichterskomedie uit 1973, waarvoor Redford opnieuw samenwerkte met regisseur George Roy Hill en acteur Paul Newman. Robert Shaw speelt daarin met brio een onuitstaanbare Iers-Amerikaanse bankdirecteur en gangsterbaas, maar ook de vertolkingen van Redford als de grifter Johnny Hooker en Newman als de ervaren con man Henry Gondorff zijn om van te snoepen. De film werd niet alleen een kaskraker van jewelste (hij kostte circa 5,5 miljoen dollar, maar leverde in de VS alleen al ruim 160 miljoen dollar op), maar won bovendien 7 Oscars, waaronder die voor beste film, beste regie, beste origineel scenario, beste muziek en beste kostuumontwerp. Bekijk een filmfragment met Paul Newman en Robert Shaw hier.

Robert Redford (links) en Paul Newman in The Sting.

Politieke drama's en mysteriethrillers

Redford speelde ook hoofdrollen in memorabele politieke drama's en mysteriethrillers, zoals:

- het cynische politiek drama The Candidate (1972) van Michael Ritchie, met Redford in de titelrol van de (fictieve) Californische gouverneurszoon Bill McKay, die zich kandidaat stelt om verkozen te worden tot senator onder leiding van zijn opportunistische politieke consultant en campagneleider (gespeeld door Peter Boyle);

- het degelijke spionagemysterie Three Days of the Condor (1975), alweer onder regie van Sidney Pollack, met Redford als de New Yorkse CIA-analist Joe Turner die begint te vrezen voor zijn leven nadat zijn collega's vermoord worden;

- en het meeslepende en invloedrijke journalistieke drama All the President's Men (1976) van Alan J. Pakula, naar het gelijknamige boek uit 1974 van de Amerikaanse journalisten Carl Bernstein en Bob Woodward over het politieke Watergate-schandaal, met Redford als Woodward en Dustin Hoffman als Bernstein.   

Robert Redford (links) en Dustin Hoffman in All the President's Men.

Latere filmrollen

In de eerste helft van de jaren 80 speelde Redford nog hoofdrollen in onder meer:

- het op feiten gebaseerde gevangenisdrama Brubaker (1980) van Stuart Rosenberg, met Redford in de titelrol van de integere gevangenisdirecteur Henry Brubaker;

- het populaire honkbaldrama The Natural (1984) van Barry Levinson, met Redford in de titelrol van de getalenteerde (fictieve) honkbalspeler Roy Hobbs (losjes gebaseerd op de echte honkbalspeler Eddie Waitkus);

- en het hogervermelde romantisch drama Out of Africa (1985). 

Daarna waren Redfords hoogdagen als populaire filmster stilaan voorbij, hoewel hij de voorbije decennia nog meespeelde in zo'n 25 films, waaronder:

- het hogervermelde erotisch drama Indecent Proposal (1993);

- het (door Redford zelf geregisseerde) populaire drama The Horse Whisperer (1998): een kaskraker met Redford in de titelrol van de paardenfluisteraar Tom Booker en met een nog piepjonge Scarlett Johansson als het hulpbehoevende tienermeisje Grace MacClean;

- het zeil- en overlevingsdrama All Is Lost (2013) van J.C. Chandor, met Redford als enige acteur in zijn rol van een naamloze zeiler in nood;

- en de razend populaire superheldenfilms Captain America: The Winter Soldier (2014) en Avengers: Endgame (2019), beide geregisseerd door de broers Anthony en Joe Russo, waarin Redford het personage Alexander Pierce speelt.

Robert Redford in Captain America: The Winter Soldier.

Regisseur

Behalve een succesvolle acteur, was Redford ook een verdienstelijke regisseur, die zijn eigen films bovendien meestal zelf produceerde.

Zijn regiedebuut was het psychosociaal familiedrama Ordinary People uit 1980, met Timothy Hutton, Mary Tyler Moore, Donald Sutherland, Judd Hirsch en Elizabeth McGovern in de belangrijkste rollen. De film leverde Redford meteen de Oscar voor beste regisseur op en won ook de Oscars voor beste film, beste mannelijke bijrol (van Timothy Hutton) en beste bewerkte scenario (van Alvin Sargent). Veel te veel eer, volgens ons, want er waren in 1980 veel betere films van veel betere regisseurs met veel betere scenario's en betere vertolkingen, zoals The Shining van Stanley Kubrick, Raging Bull van Martin Scorsese, Dressed to Kill van Brian De Palma en Tess van Roman Polanski. Lees meer over deze en andere missers van de Oscarjury in ons kritische artikel Schaf de Oscars af!. 

De populairste film onder regie van Redford is wellicht het hogervermelde drama The Horse Whisperer uit 1998.

Robert Redford en Scarlett Johansson in The Horse Whisperer.

Maar de beste film die Redford zelf regisseerde, is volgens ons Quiz Show uit 1994: een meeslepend drama, gebaseerd op historische feiten, over bedrieglijke praktijken tijdens de Amerikaanse tv-quiz Twenty One in de jaren 50, met Ralph Fiennes, John Turturro (één van onze favoriete acteurs), David Paymer en Hank Azaria als de bedriegers (die wij opnamen in onze Top 150 van de beste movie villains aller tijden).

Promotie van onafhankelijke films

Redford was ook de oprichter en bezieler van het jaarlijkse Sundance Film Festival in Utah, dat hij startte in 1978, en van het Sundance Film Institute, opgericht in 1981 in Utah, beide bedoeld ter ondersteuning en promotie van onafhankelijke filmproducties. Zowel het Sundance Film Festival als het Sundance Film Institute bestaan vandaag nog steeds. 

Net als Redfords Sundance Resort in Utah (opgericht in 1969), werden het Sundance Film Festival en het Sundance Film Institute vernoemd naar Redfords titelpersonage The Sundance Kid in de western Butch Cassidy and the Sundance Kid: de film waarmee Redford in 1969 voor het eerst een grote ster werd.

Gemiste kans

Redford vertolkte als acteur bijna uitsluitend sympathieke personages. Heel af en toe een ambivalente antiheld, zoals de norse en enigmatische hulpsheriff Cooper in de hogervermelde western Tell Them Willie Boy Is Here uit 1969, waarin Cooper seksueel profiteert van de hunkerende antropologe Liz (gespeeld door Susan Clark). Maar Cooper is au fond een integere en moedige man. En afgezien van Redfords bijrol als het personage Alexander Pierce in de hogervermelde superheldenfilms, speelde Redford nooit een movie villain. Jammer, want hoewel hij geknipt was voor zijn talrijke rollen van good guys en hij daarmee uitgroeide tot een Hollywoodicoon, misten Redfords rollen tot op zekere hoogte variatie en complexiteit, terwijl deze getalenteerde acteur volgens ons nochtans meer dan genoeg in huis had om complexere, meer uitdagende personages te vertolken, zoals volbloed slechteriken die de donkere kant van de condition humaine belichamen. Kortom, Redford was geen verrassende en intense method-acteur à la Marlon Brando of Daniel Day-Lewis (die wij beiden wél opnamen in onze Top 25 van onze favoriete acteurs).

Toch zullen wij Robert Redford blijven koesteren als één van de laatste oldskool Hollywoodsterren, wiens tijdloze charisma gelukkig op film vastgelegd werd. 

Adiós, amigo!

Joeri Naanai

Robert Redford als The Sundance Kid in Butch Cassidy and the Sundance Kid.