Het ontbrekende stukje

Puzzle  van Natalia Smirnoff     ★★★

María del Carmen (prachtrol van María Onetto) is het soort van altruïstische moeder die altijd voor iedereen klaar staat en het laatst aan zichzelf denkt. Tot zij een gebroken bord weer aan elkaar wil plakken en de vreemde fascinatie van het puzzelen ontdekt. Ze begint met een puzzel van de antieke Egyptische koningin Nefertiti die ze voor haar verjaardag kado krijgt. Dan volgt een tweede puzzel. En een derde. María kan niet meer stoppen en haar puzzels worden steeds groter en complexer. Ze denkt alleen nog maar aan puzzelen, dag en nacht. Na een tijdje kan ze in één dag een puzzel van 1.000 stukjes voltooien. Intussen begint María's gezin echter te lijden onder haar verslaving. Toch besluit ze om deel te nemen aan een puzzeltoernooi. Ze neemt stiekem contact op met een ervaren puzzelfanaat (gespeeld door Arturo Goetz) om zich voor te bereiden op het toernooi...

Puzzle is een minimalistisch psychologisch drama over leegte, routine, obsessie en verlangen.

Subtiel  



María Onetto.

Puzzle (originele titel: Rompecabezas) is een Spaanstalig psychologisch gezinsdrama van de Argentijnse cineaste Natalia Smirnoff. Het door Smirnoff zelfgeschreven scenario begint lichtvoetig. Maar naarmate María steeds meer vervreemdt van haar gezin, evolueert het verhaal naar een melancholische, ontroerende parabel over leegte, routine, obsessie en verlangen. De film wordt echter nooit belerend. De filosofische en psychologische dimensies blijven onder de oppervlakte van het minimalistische verhaal en komen subtiel tot uiting dankzij de ingetogen vertolking van hoofdrolspeelster María Onetto. 

De fotografie en mise-en-scène zijn wat gewoontjes, maar wellicht was dat een bewuste keuze om de film een geloofwaardig, quasi documentair karakter te geven.

Madame Bovary?

Het gepuzzel van María is in wezen een metafoor voor het Leven. Elk leven is immers een mozaïek van ervaringen, herinneringen, gevoelens, gedachten, angsten en dromen. In María's leven ontbreekt blijkbaar een stukje. Wat dat stukje precies is? Daar komen we als kijker nooit echt achter. De 'puzzel' van María's leven is niet af, en haar hobby (obsessie?) moet die leemte opvullen. Is haar leven niet opwindend genoeg? Overkomt haar wat het literaire personage Emma meemaakt in Gustave Flauberts wereldberoemde roman Madame Bovary: verveling, spleen, existentiële Weltschmerz? Een exotisch verlangen naar 'iets anders', wat María's belangstelling voor de antieke Egyptische beschaving zou verklaren? Vindt zij troost of afleiding in het puzzelen? Of wil ze gewoon iets van zichzelf: een eigen 'stukje' leven naast de stukjes die ze opoffert voor haar gezin?

Horror vacuï?

Het open einde van de film suggereert dat we het nooit zullen weten. Misschien weet María zelf niet eens wat haar bezielt, wat ze tekort komt, welke leegte ze blijkbaar moet opvullen. Haar echtgenoot (gespeeld door Gabriel Goity) en kinderen zien haar immers graag genoeg. Weegt haar geluk misschien te zwaar? "Schwer ist zu tragen das Unglück, aber schwerer das Glück", dichtte Hölderlin reeds... 

Ach, we hoeven het ontbrekende stukje in María's raadselachtige puzzel niet te vinden om begrip voor haar te kunnen opbrengen. In wezen verschillen wij immers niet echt van haar: ook de puzzel van ons eigen leven geraakt nooit af, is nooit compleet. Zoals de existentialistische filosofen beseften, is het leven een eindeloos project; een onafgebroken work in progess dat nooit voltooid geraakt. Aan elk van ons is en blijft wel ergens op een of andere manier 'een hoekje af'...

JN.

Puzzle (Argentinië/Frankrijk-2009): in de bioscoop sinds 4 mei 2011.

Met: María Onetto, Gabriel Goity en Arturo Goetz.

Genre: psychologisch gezinsdrama / romantiek

Klik op de oranje link voor de trailer: Puzzle - trailer

María Onetto en Arturo Goetz als de gelijkgezinde puzzelfanaten.