Littekens

Incendies  van Denis Villeneuve     ★★★★

Nawal Marwan (gespeeld door Lubna Azabal) is een introverte vrouw met een duister verleden, die ooit met haar zoontje en dochtertje uitweek van het Midden-Oosten naar Canada. Na haar overlijden, wordt haar intussen volwassen tweeling Simon (Maxim Gaudette) en Jeanne (Mélissa Désormeaux-Poulin) op de hoogte gebracht van de laatste wensen in het testament van hun moeder: ze krijgen de opdracht om hun vader en hun broer te zoeken. Jeanne en Simon vallen bijna van hun stoel: hun vader hebben zij nooit gekend; en dat zij nog een broer hadden, wisten ze niet eens...

Jeanne en Simon lezen het verrassende testament van hun overleden moeder.

Queeste



Jeanne reist als eerste naar het vaderland van haar moeder. Dat land wordt in de film niet bij naam genoemd, maar heeft veel weg van Libanon. Daar ontdekt Jeanne na heel wat speurwerk dat haar moeder Nawal reeds als jonge vrouw verstoten werd door haar familie vanwege een schandaal. Bovendien bleek Nawal vroeger ook als verzetsstrijdster actief te zijn geweest tijdens de wrede burgeroorlog die het land jarenlang in een wurggreep hield. Nawal verborg echter nog meer geheimen voor haar kinderen. Jeanne roept dan ook de hulp in van haar broer Simon om de verbijsterende waarheid achter het verleden van hun moeder te ontsluieren. Een verleden dat niet alleen zware littekens achterliet op Nawals ziel, maar ook tragische gevolgen blijkt te hebben voor haar kinderen wanneer zij eindelijk de waarheid ontdekken...

Lubna Azabal als Nawal.

Meer verklappen van de plot doen we niet. De kracht van Incendies ligt immers vooral in de erg verrassende manier waarop het verhaal van deze emotionele familiekroniek evolueert. Dat verhaal wordt trouwens knap ontvouwd door de zoektocht van de tweeling naar hun vader en broer af te wisselen met flashbacks naar het verleden van hun moeder, waardoor de kijker als het ware samen met Jeanne en Simon het bewogen leven van Nawal kan reconstrueren. 

 

Griekse tragedie

Sommige kijkers zullen na verloop van tijd wellicht beginnen twijfelen aan de geloofwaardigheid van de onverwachte plotwendingen. Het scenario van Incendies (geschreven door de Canadese regisseur Denis Villeneuve in samenwerking met Valérie Beaugrand-Champagne, die zich daarbij baseerden op het gelijknamige toneelstuk van de Canadees-Libanese schrijver Wajdi Mouawad) bevat immers nogal wat toevalligheden. Maar hoewel deze aangrijpende familiekroniek onwaarschijnlijk lijkt, is ze niet onmogelijk. Soms overtreft de werkelijkheid de verbeelding. Bovendien is Incendies, ondanks de vele historische verwijzingen naar de Libanese burgeroorlog, in de eerste plaats een universeel drama dat de allure heeft van een tijdloze Griekse tragedie. De scope van Incendies overstijgt niet alleen het hier en nu, maar elke geografische en temporele beperking. Deze film gaat immers over wezenlijke dingen die raken aan de kern van het mens-zijn: angst, geweld, hoop, doorzettingsvermogen, wroeging, liefde, vergiffenis en de wrede, onvoorspelbare grilligheid van het Lot. Wat de beroemde 17de-eeuwse Franse auteur Jean de la Fontaine schreef -"Men ontmoet zijn lot vaak op wegen die men ingeslagen had om het te vermijden"- geldt niet alleen voor de onfortuinlijke Oedipus in de antieke Griekse mythe, maar ook voor de hoofdpersonages in Incendies.

Intens

Incendies wordt vooral gedragen door de twee vrouwelijke hoofdrolspelers. Lubna Azabal, een Belgische actrice met Spaans-Marokkaanse roots, straalt genoeg ingehouden intensiteit uit om de zwijgzame kracht van Nawal tot haar recht te laten komen. En de Canadese actrice Mélissa Désormeaux-Poulin ontroert als de vertwijfelde maar vastberaden dochter Jeanne.

Lubna Azabal (links) en Mélissa Désormeaux-Poulin in een cruciale scène.

De kracht van de Liefde   

Incendies is een mokerslag: een genadeloos familiedrama; een scherpe aanklacht tegen de vernietigende impact van oorlog op verschillende generaties; en een schrijnende terugblik op het verwoeste leven van een getraumatiseerde en eenzame vrouw. Maar hoe hard de film ook aankomt, in wezen gaat het verhaal over de kracht van de Liefde, die elke oorlog overwint en waartegen al het Kwaad vroeg of laat het onderspit moet delven.

Incendies werd genomineerd voor de Oscar voor beste anderstalige film, maar die ging uiteindelijk naar een ander psychosociaal familiedrama: het Deense In a Better World van Susanne Bier. Ook een goede film (lees onze recensie hier en bekijk de trailer hier), maar volgens ons toch veel minder sterk dan Incendies.

JN.

Incendies (Canada/Frankrijk-2010): beschikbaar op dvd.

Met: Lubna Azabal, Mélissa Désormeaux-Poulin, Maxim Gaudette en Rémy Girard.

Genre: familiekroniek / historisch drama / oorlogsfilm / mysterie

Klik op de oranje link voor de trailer: Incendies - trailer