Oog om oog...?

In a Better World  van Susanne Bier     ★★★

Markus Rygaard als Elias (links) en William Jøhnk Nielsen als Christian.

Na de dood van zijn moeder, verhuist Christian met zijn vader van de Engelse hoofdstad Londen naar een stadje op het Deense platteland. Christian komt er in de klas terecht van de tienjarige Elias: een gevoelige jongen die het slachtoffer is van dagelijkse pesterijen op school. De jongens worden vrienden, en Christian toont Elias dat hij zich kan wapenen tegen pestkoppen door zich niet te laten doen en zo nodig geweld te gebruiken. Anton, de vader van Elias, probeert zijn zoon te waarschuwen voor de zinloze, vicieuze cirkel waartoe geweld kan leiden en pleit voor de waardigheid van geweldloos verzet. Wanneer Anton in aanwezigheid van Elias en Christian echter zélf geslagen wordt door een agressieve man, zinnen de jongens op wraak...

Degelijk acteerwerk

Mikael Persbrandt (als Anton), Ulrich Thomsen (als de vader van Christian) en Trine Dyrholm (als de moeder van Elias) acteren meer dan behoorlijk. Maar het zijn vooral William Jøhnk Nielsen en Markus Rygaard als Christian en Elias die bewondering afdwingen met hun geloofwaardige vertolkingen van de bevriende jongens die samen wraak willen nemen op de grote, boze wereld...

Ulrich Thomsen (links) en William Jøhnk Nielsen.

Ontwrichtend

Net als het psychologisch misdaaddrama A History of Violence (2005) van David Cronenberg en de briljante antiheroïsche western Unforgiven (1992) van Clint Eastwood (één van onze favoriete westerns, alsook één van onze favoriete road movies en één van onze favoriete films tout court; bekijk de trailer hier en een filmfragment hier), is het nieuwe psychosociaal drama In a Better World (2010) van de Deense regisseuse Susanne Bier een boeiende denkoefening over de implicaties van onze houding ten opzichte van geweld. De film maakt duidelijk dat er een fundamenteel verwantschap bestaat tussen de impulsieve wijze waarop kinderen ogenschijnlijk banale ruzies uitvechten en de vaak minstens even irrationele manier waarop volwassenen destructieve oorlogen voeren. In beide gevallen hebben agressie en geweld een ontwrichtend effect op de slachtoffer(s) én de dader(s). De jonge Christian symboliseert hierbij het oog-om-oog-tand-om-tand-principe, dat op korte termijn efficiënt kan zijn maar van het slachtoffer ook een dader maakt. Anton, die als arts werkt in een Afrikaans vluchtelingenkamp, vertegenwoordigt het pacifisme, dat een lovenswaardige maar soms ook onhoudbare filosofie blijkt. En zijn zoon Elias wordt verscheurd door de moeilijke keuze tussen deze twee tegengestelde houdingen.       

Mikael Persbrandt als de pacifistische arts Anton.

Dilemma's

Hoewel In a Better World -oorspronkelijke Deense titel: Hævnen (Wraak)- onmiskenbaar moralistische trekjes heeft, siert het regisseuse Susanne Bier dat zij de ethische dilemma's in haar psychosociaal drama niet op een eenduidige wijze oplost. In a Better World is immers een film die terecht meer vragen oproept dan hij beantwoordt. Hoe moet je reageren op terreur en geweld? Bied je de andere wang aan of sla je terug? Wat kan je vergeven? Hoe stel je grenzen ten opzichte van jezelf en anderen? Waar eindigt zelfbescherming en begint wraak? En hoe moet je hierover keuzes maken in de opvoeding van je kind? Moeilijke vragen, waarop nu eenmaal geen eenvoudig antwoord bestaat...

Markus Rygaard en Trine Dyrholm.

Belerend

In a Better World plaatst de voormelde dilemma's van meet af aan in de complexe context van de familiedrama's die zich rond de hoofdpersonages afspelen: naarmate de film vordert, wordt het steeds duidelijker dat de verbitterde Christian lijdt onder de dood van zijn moeder; dat Elias moeite heeft met de scheiding van zijn ouders; en dat Anton worstelt met de nasleep van zijn mislukte huwelijk en met de menselijke drama's waarvan hij voortdurend getuige is in het Afrikaanse vluchtelingenkamp.

In a Better World, geschreven door de Deense scenarist Anders Thomas Jensen, is zo ambitieus in zijn opzet om al deze thema's tegelijk uit te werken dat de film wat te belerend wordt en een beladen indruk nalaat. 

Dat weerhield de Academy of Motion Pictures Arts & Sciences er echter niet van om In a Better World te bekronen met de Oscar voor beste anderstalige film. Die Oscar had volgens ons echter naar de aangrijpende familiekroniek en anti-oorlogsfilm Incendies (2010) van de getalenteerde Canadese cineast Denis Villeneuve moeten gaan (lees onze recensie hier en bekijk de trailer hier).

JN.

In a Better World aka Hævnen (Denemarken/Zweden-2010): in de bioscoop vanaf 13 april 2011.

Met: Mikael Persbrandt, William Jøhnk Nielsen, Markus Rygaard, Trine Dyrholm en Ulrich Thomsen.

Genre: psychosociaal familiedrama

Klik op de oranje links voor:

- de trailer: In a Better World - trailer

- de Oscarnominaties: Alle Oscarnominaties 2011

- de Oscars: Alle Oscars 2011

Mikael Persbrandt en Trine Dyrholm als de ouders met relatieproblemen.