Tragikomische road movie in melancholisch zwart-wit

Nebraska  van Alexander Payne     ★★★½

De nieuwe charmante road movie Nebraska (2013) van de Amerikaanse cineast Alexander Payne zet meteen de toon wanneer het bejaarde hoofdpersonage Woody (een bewierookte rol van Hollywoodveteraan Bruce Dern) door de politie opgepikt wordt terwijl hij in Billings, Montana langs de autosnelweg strompelt. Zijn zoon David (minzaam vertolkt door Will Forte) komt hem ophalen in het politiekantoor en vraagt: "Je vertelde de sheriff dat je naar Nebraska aan het wandelen was?" Zijn vader antwoordt: "Dat klopt: om mijn miljoen dollar te gaan ophalen." En Woody toont de brief waarin een postorderbedrijf uit Nebraska hem belooft dat hij een prijs van 1 miljoen dollar gewonnen heeft.



June Squibb als echtgenote Kate.

Iedereen verklaart Woody voor gek. Zijn humeurige echtgenote Kate (June Squibb) zegt: "Weet je wat ik met een miljoen dollar zou doen: ik zou hem in een tehuis laten opnemen." Ook hun oudste zoon Ross (Bob Odenkirk) vindt het stilaan tijd om pa in een rusthuis te steken. Daar wil David echter niets van weten. Hij beseft dat zijn vader niet lang meer te leven heeft en in afwachting van zijn onafwendbare einde "iets nodig heeft om voor te leven". En dus vertrekt David samen met zijn vader op een avontuurlijke road trip naar Nebraska om de (fictieve?) prijzenpot te claimen. 

Onderweg leert David zijn vader beter kennen en blijkt onder de zwijgzame, bier drinkende oude knar een teleurgestelde man schuil te gaan met littekens op zijn ziel...

Bruce Dern als vader Woody (links) en Will Forte als zoon David.

Eenzaam verval



Bruce Dern als Woody.

Nebraska is een mooie, melancholische tragikomedie over ouderdom, onbegrip en eenzaamheid. 

De desolate landbouwgronden, afgeleefde stadjes, eenzame kerkjes, sjofele bars en goedkope motels, die vader en zoon onderweg tegenkomen, weerspiegelen de troosteloosheid van hun eigen middelmatige bestaan. Net zoals de Amerikaanse economie geteisterd wordt door werkloosheid, leegstand en verpaupering, zijn ook de uitzichtloze leventjes van Woody en David onderhevig aan verval: Woody is een verbitterde, drankzuchtige goedzak; David een gefrustreerde hifi-verkoper die net gedumpt is door zijn vriendin. 

Hoe Nebraska afloopt, verklappen we niet. Maar het laatste shot -een verlaten weg waar van stuur gewisseld wordt- is heel symbolisch: het leven gaat door.

Leegte

Gefilmd in sfeervol zwart-wit, deden de poëtische beelden van de Amerikaanse Midwest in Nebraska ons denken aan de veelzeggende leegte in de panoramische landschappen van de Amerikaanse fotograaf Art Sinsabaugh. De stille straatjes in Nebraska herinneren aan de mooie zwart-witbeelden die cameraman Robert Surtees begin jaren 70 schoot in Archer City, Texas voor het weemoedige coming-of-age-drama The Last Picture Show van Peter Bogdanovich uit 1971. En de 'karakterkoppen' van enkele figuranten in Nebraska lijken op het zwijgzame koppel in het beroemde schilderij American Gothic van Grant Wood uit 1930.

Regisseur Alexander Payne (bekend van de boeiende existentiële tragikomedies Sideways en About Schmidt) toont in Nebraska dat hij weet wat cinema in wezen is: een bij uitstek visueel medium dat geen tekst en uitleg nodig heeft wanneer goed gemonteerde beelden het verhaal kunnen vertellen. Vandaar ook dat het scenario van Bob Nelson haast even straight forward is als de eenvoudige storyline van de road movie The Straight Story van David Lynch uit 1999 (ook een ouderdomsdrama). Maar vergis u niet: het bedrieglijk eenvoudige scenario van Nebraska zit erg goed in elkaar en laat doelbewust ruimte voor de kijker om zelf tussen de lijnen te lezen.  

Pareltje

Met uitzondering van Angela McEwan in haar gekunstelde bijrolletje van Woody's ex-vriendin Peg, zorgt de cast van Nebraska voor fijne vertolkingen. Bruce Dern kreeg een Oscarnominatie voor zijn rol van de norse Woody. Maar wij waren eigenlijk meer onder de indruk van Will Forte in zijn gevoelige vertolking van zoon David, van June Squibb als de assertieve moeder en van Stacey Keach als Woody's onbetrouwbare voormalige zakenpartner. Tot slot hebben we ook genoten van Devin Ratray en Tim Driscoll als Cole en Bart: de hilarische, good-for-nothing neven van David, die uit zijn op het prijzengeld van nonkel Woody. 

Samen met de uitstekende montage en de mooie muziek van Mark Orton, levert dat een subtiel filmpareltje op dat volgende maand ongetwijfeld in de prijzen zal vallen tijdens de Oscaruitreiking.

JN.

Nebraska (USA-2013): in de bioscoop sinds 19 februari 2014.

Met: Bruce Dern, Will Forte, June Squibb, Stacey Keach, Bob Odenkirk, Devin Ratray en Tim Driscoll.

Genre: road movie / existentieel drama / tragikomedie

Klik op de oranje link voor de trailer: Nebraska - trailer