her van Spike Jonze
★★★★
 |
Theodore (gespeeld door Joaquin Phoenix) werkt in de Amerikaanse grootstad Los Angeles als schrijver voor een website die op bestelling brieven produceert en verstuurt in naam van klanten die
zelf weinig inspiratie hebben of zich moeilijk kunnen uiten. Dat Theodore in de toekomst leeft, blijkt uit zijn technologische gadgets, zoals hilarische holografische videospelletjes en handige e-mail die berichten voorleest in een draadloos oortje, waarbij je gewoon "delete" moet zeggen om een bericht te verwijderen of "next" om het over te slaan.
 |
| Joaquin Phoenix als de mistroostige Theodore. |
Virtuele vriendin
Omdat Theodore aan het scheiden is van zijn vrouw Catherine (Rooney Mara) en hij zich eenzaam voelt, installeert hij nieuwe software op zijn pc en zijn mobieltje: OS1 is een revolutionair, gepersonaliseerd computerprogramma dat via artificiële intelligentie verbaal met de gebruiker communiceert en daarbij zelfs attent reageert op de emoties die de gebruiker via de webcam of via zijn/haar stem verraadt. Theodore's virtuele en schijnbaar zelfbewuste gesprekspartner noemt zichzelf Samantha (stem van Scarlett Johansson). Ze organiseert zijn e-mails, corrigeert de brieven die hij voor zijn werk schrijft, troost hem wanneer hij zijn vrouw mist of een dipje heeft, en motiveert hem om open te staan voor een nieuwe relatie. Ze lijkt wel een goedaardige versie van de op hol geslagen computer HAL in Stanley Kubricks briljante sciencefictionepos 2001: A Space Odyssey, één van onze favoriete films (lees onze recensie hier en bekijk de trailer hier).
 |
Theodore voelt zich steeds beter in het 'gezelschap' van de zorgzame Samantha en beschouwt haar na een tijdje als de ideale surrogaatvriendin. Omgekeerd kijkt zij via de camera in Theodore's mobieltje mee naar wat hij ziet en beleeft, bijvoorbeeld tijdens 'hun' uitstapje naar het strand. Ze vraagt zelfs om naar hem te mogen kijken terwijl hij slaapt. Samantha is nieuwsgierig, leert razendsnel bij en ontdekt dat zij trots, jaloezie, boosheid, lust en andere (gesimuleerde?) emoties kan ervaren. Ze wou dat ze kon incarneren in een lichaam; dat ze zintuigen had, dronken kon zijn, de liefde kon bedrijven, kortom dat ze tastbaarder en menselijker was dan een computerprogramma. Theodore en Samantha blijken perfecte soulmates en beginnen verliefd te worden op elkaar...
 |
| Via Theodore's mobieltje kan Samantha 'mee' naar het strand. |
Liefde in cyberspace
Gebaseerd op een intelligent, door de Amerikaanse regisseur Spike Jonze zelfgeschreven scenario, schetst her een fascinerend beeld van een toekomst die niet veraf meer lijkt: een toekomst waarin techniek en informatica de grenzen tussen de tastbare werkelijkheid en de virtuele cyberspace nog vager maken dan ze vandaag reeds zijn. In de wereld van Theodore en Samantha is het onderscheid tussen menselijke en artificiële intelligentie zo klein geworden dat schijn en zijn in elkaar overvloeien. In dat opzicht is her een heel interessante bespiegeling over de filosofische mind-body-problematiek en over de (psycho)sociale gevolgen van de toenemende digitalisering van onze samenleving.
Jonze doet zijn filosofische beschouwingen in her gelukkig niet op een belerende manier uit de doeken; hij verwerkt ze in een concreet en menselijk verhaal over de angst om alleen te zijn, over het (illusoire) verlangen naar exclusiviteit in relaties, en over de hoogtes en laagtes in elke romantische relatie. Hierdoor is her in wezen vooral een mooie, ontroerende ode aan het kwetsbare en ondoorgrondelijke mysterie dat we Liefde noemen. Naarmate de film evolueert naar zijn boeiende slot, ontvouwt Jonze ook een wijze en uitdagende visie op de betekenisvolle en creatieve leegte -zeg maar energie- tussen schijnbaar 'materiële' dingen. Maar daar verklappen we hier verder niets over...
 |
| Joaquin Phoenix. |
Contemplatief
her is heel mooi in beeld gebracht met zacht licht en (vooral
zalmkleurige) pasteltinten.
De film is ook uitstekend gemonteerd in een meanderend ritme dat aansluit bij Theodore's gevoelige en contemplatieve karakter, bijvoorbeeld in de prachtige montages
waarin hij zijn verleden met zijn vrouw Catherine herinnert.
Het scenario van Jones, dat genomineerd is voor een Oscar, bevat boeiende dialogen, humoristische situaties en spitsvondige grappen. Hoe noemt een babycomputer zijn vader? Antwoord: data (klinkt in het Engels als dada). En de mooie muziek van Owen Pallett (ook genomineerd voor een Oscar) en van Arcade Fire draagt bij tot de dromerige sfeer die als een weemoedige sluier over de 'onmogelijke' liefde tussen Theodore en zijn onbereikbare Samantha hangt. "Ben ik een freak omdat ik verliefd ben op een computerprogramma?", vraagt Theodore aan zijn beste vriendin Amy (gespeeld door Amy Adams). "Iedereen die verliefd wordt,
is een freak", antwoordt Amy terecht. "Het is een vorm van sociaal aanvaarde waanzin."
 |
| Amy Adams en Joaquin Phoenix. |
 |
| Joaquin Phoenix en Rooney Mara. |
her kreeg ook een Oscarnominatie in de categorie 'beste film'. Met zware concurrenten zoals onder meer 12 Years a Slave (lees onze recensie hier), American Hustle (lees onze recensie hier en bekijk de trailer hier), Gravity (lees onze recensie hier en bekijk de trailer hier), Philomena en The Wolf of Wall Street (bekijk de trailer hier), is het niet evident voor her om de belangrijkste Oscarnominatie te verzilveren. Maar op de Oscar voor beste origineel scenario maakt her ons inziens een heel goede kans. Spike Jonze verdient dat ook, want zijn intieme verhaal, dat zich bijna uitsluitend tussen de oren van de hoofdpersonages afspeelt (en in het geval van Samantha tussen haar computerbits en luidsprekers) maar toch ongemeen boeiend blijft, is een welgekomen afwisseling tussen de niet aflatende stroom van zinledige en geestdodende megaproducties uit Hollywood.
JN.
her (USA-2013): in de bioscoop vanaf 19 maart 2014.
Met: Joaquin Phoenix, Amy Adams, Rooney Mara en de stem van Scarlett Johansson.
Genre: sciencefiction / romantische tragikomedie
/ psychosociaal drama
 |
Geen opmerkingen:
Een reactie posten