Spionagethriller speelt verstoppertje

The Double  van Michael Brandt     ★★½

In deze Amerikaanse spionagethriller, waarin haast niets is wat het lijkt, speelt Richard Gere de enigmatische ex-CIA-agent Paul Sheperdson. Na de moord op een senator, wordt Paul door CIA-directeur Tom Highland (Martin Sheen) opnieuw 'geactiveerd' om de dader op te sporen. Hij krijgt daarbij hulp van de jonge, ambitieuze FBI-agent Ben Geary (Topher Grace). Ben is ervan overtuigd dat de legendarische Russische geheim agent Cassius achter de moord zit. Paul beweert echter dat Cassius al jaren dood is. Terwijl ze steeds dichter bij de waarheid komen, begint Ben te vermoeden dat Paul een verborgen agenda heeft...

Martin Sheen.

Wolf in schaapsvacht?

Altijd fijn om Richard Gere (één van de aantrekkelijkste acteurs aller tijden) aan het werk te zien als een ambivalent personage waarvan je niet weet of hij nu goed of slecht is. Knappe acteurs die er uitzien als de ideale schoonzoon verwacht je immers minder gauw in de rol van boosdoener dan acteurs met een unieke karakterkop zoals Willem Dafoe, John Malkovich of Jack Nicholson. Het verrassingseffect is groter wanneer de slechterik er niet uitziet als een stereotiepe psychopaat. Herinner u Gere's ijzingwekkende vertolking van de corrupte flik in de beklijvende politiethriller Internal Affairs! Denk ook aan de afgeborstelde creep die de onderschatte Rob Lowe zo efficiënt vertolkt in de psychosociale misdaadthriller Bad Influence (bekijk de hele film hier). Of aan het moment waarop de in lange dusters gehulde boeven in Sergio Leone's magistrale western Once Upon a Time in the West voor het eerst in beeld komen na het bloedbad op de ranch van de familie McBain en het overlevende zoontje benaderen. De kijker verwacht dat de leider van de moorddadige bende een boeventronie heeft zoals Lee Van Cleef of Eli Wallach in Leone's western The Good, the Bad and the Ugly (bekijk de hele film hier). Maar kijk: wie wandelt er naar het doodsbange jongetje dat nadien ook genadeloos door de boosdoener neergeknald wordt? Henry Fonda met zijn hemelsblauwe ogen! Dé publiekslieveling die in zoveel eerdere films sympathieke helden speelde. Sergio Leone wist waar hij mee bezig was...

Richard Gere als Paul Sheperdson in The Double.

Hebben we nu teveel verklapt over The Double? Niet echt, want deze film staat bol van plotwendingen die het definitieve oordeel over de ware aard van de personages uitstellen naar de finale van de film. Anderzijds is dat net het probleem van deze nochtans vakkundig ingeblikte spionagethriller: na een veelbelovend begin, ontspoort The Double tot een kunstmatig verstoppertje spelen met de kijker, waardoor zelfs Richard Gere de film niet meer kan redden. Het scenario komt overduidelijk uit de koker van een Hollywoodschrijver -Michael Brandt- die in zijn regiedebuut wilde tonen hoe ingenieus hij wel is. Hij vergat daarbij echter dat verrassingen die niet geloofwaardig zijn hun effect verliezen. De kijker verras je door hem te overtuigen van iets dat hij/zij niet had zien aankomen, maar niét door de kijker langdurig te bestoken met de ene na de andere geforceerde plotwending.

Topher Grace (links) en Richard Gere: de rookie en de oude rot in het vak.

Clichés

Zoals dat wel vaker gebeurt in spionagefilms, passeren ook in The Double allerlei genreclichés de revue: de doorgewinterde contraspionage-agent, de onervaren rookie, de ongrijpbare dubbelagent, enzovoort. Daar is op zich niks mis mee, op voorwaarde echter dat die clichés ook op een originele en meeslepende manier uitgewerkt worden. En dat is, ondanks het verdienstelijke acteerwerk van Gere, niet echt het geval in The Double.

Berenmutsen

Nu de oorlog in Irak goeddeels voorbij lijkt en die in Afghanistan ook stilaan over zijn kookpunt heen lijkt, keert de Amerikaanse infowar zich in films zoals The Double weer tegen de oude Sovjet-vijand uit het tijdperk van de Koude Oorlog. Anti-Russische propaganda dus? Ja hoor, maar dan wel met enkele leuke oneliners. Zoals deze over Russische vrouwen: "Als de Russen, in plaats van raketten, hun vrouwen als wapen hadden ingezet, zouden we nu allemaal berenmutsen dragen."

JN.

The Double (USA-2011): in de bioscoop vanaf 1 augustus 2012.

Met: Richard Gere, Topher Grace, Martin Sheen, Tamer Hassan, Odette Annable, Chris Marquette en Stephen Moyer.

Genre: spionagethriller / actie / misdaad

Klik op de oranje link voor de trailer: The Double - trailer