Gestolen jeugd

My Little Princess  van Eva Ionesco     ★★

Parijs, jaren zeventig. De tienjarige Violetta (Anamaria Vartolomei) woont bij haar Roemeense overgrootmoeder omdat Violetta's moeder Hanna (Isabelle Huppert) als een egocentrische bohémienne door het leven gaat. In plaats van voor haar dochter te zorgen, jaagt Hanna haar eigen geluk na door een artistieke droomwereld te creëren waarin aanvankelijk geen plaats lijkt voor Violetta.

Jeugdtrauma's

Anamaria Vartolomei als Violetta.

Isabelle Huppert als Hanna.

Hanna komt af en toe op bezoek bij haar dochter.  Op een dag besluit ze om Violetta op te maken, aan te kleden als een modepop en te fotograferen in erotiserende poses alsof het kind Marlene Dietrich was. Violetta is haar kleine prinses, haar nimfijn; een Shirley Temple-kloontje waarmee Hanna haar eigen verborgen jeugdtrauma's probeert te compenseren. 

Hanna heeft onmiskenbaar een labiele persoonlijkheid. Naar eigen zeggen lijdt ze aan fysiofobie: 'claustrofobie van het vlees'. Violetta's afwezige vader wordt door Hanna beschreven als "een fundamenteel gebrek van de natuur". De dood beschouwt Hanna als "een feest". Ze zoekt schoonheid in een lelijke wereld, maar focust daarbij vooral op de uiterlijke schoonheid der dingen. Bovendien misbruikt ze haar 'moederliefde' als chantagemiddel om Violetta voor haar artistieke kar te spannen.

Hanna heeft een hekel aan wat ze de 'mediocriteit' van de massa noemt. Ze geeft haar dochtertje Georges Bataille te lezen en gebruikt haar als een rekwisiet in bizarre, vaak morbide studio-ensceneringen die steeds compromitterender worden. Violetta beseft dat haar moeder haar misbruikt om zelf aandacht te krijgen. Toch begint het kind zich stilaan te gedragen als haar moeder...

Dramaqueen

Gebaseerd op een autobiografisch scenario van de Franse, debuterende regisseuse Eva Ionesco -die zelf ooit als kind naakt moest poseren voor de lens van haar moeder- is My Little Princess een interessante studie van een totaal ontspoorde moeder-dochter-relatie. Isabelle Huppert heeft genoeg charisma als de flamboyante Hanna, en Anamaria Vartolomei verraadt een vroegrijpe maturiteit als actrice in haar vertolking van Violetta. Visueel schiet de film echter wat tekort. En het theatrale getouwtrek tussen beide drama queens werkt na een tijdje behoorlijk op de zenuwen. 

My Little Princess deed ons soms denken aan Sunset Boulevard van Billy Wilder uit 1950, waarin de vergankelijkheid van roem en uiterlijke schoonheid centraal staat; aan de door Stanley Kubrick verfilmde schandaalroman Lolita van Nabokov; en vooral aan het gezinsdrama Mommie Dearest, waarin Faye Dunaway in de huid kruipt van Joan Crawford, de beroemde filmdiva die haar dochter jarenlang mishandelde. My Little Princess kan echter op geen enkel vlak tippen aan deze films; daarvoor is het regiedebuut van Ionesco gewoon niet goed genoeg.  

Vicieuze cirkel

Violetta moet boeten voor
haar moeders eigen jeugdtrauma's.

Is er iets wreders dan je eigen kind te verlaten en daarbij te zeggen dat je nooit meer terugkomt, zoals Hanna zegt tegen Violetta?  Wat drijft ouders om het geluk van hun kind ondergeschikt te maken aan de bezwering van hun eigen demonen? Soms nemen ouders, al of niet doelbewust, wraak op hun kinderen voor het leed dat hen ooit zelf is aangedaan. Zo geven deze ouders hun (jeugd)trauma's door aan hun eigen kinderen: een vicieuze cirkel die soms generaties doormaalt en alleen kan doorbroken worden wanneer ouders de wijze woorden van de Perzische poëet Khalil Gibran ter harte nemen:

Uw kinderen zijn uw kinderen niet. Zij zijn de zonen en dochters van 's levens hunkering naar zichzelf. Zij komen door u, maar zijn niet van u, en hoewel ze bij u zijn, behoren ze u niet toe. U mag hen uw liefde geven, maar niet uw gedachten, want zij hebben hun eigen gedachten. U mag hun lichamen huisvesten, maar niet hun zielen, want hun zielen wonen in het huis van morgen, dat u niet bezoeken kan, zelfs niet in uw dromen. U mag proberen hun gelijke te worden, maar tracht hen niet aan u gelijk te maken. Want het leven gaat niet terug, noch blijft het dralen bij gisteren. Jullie zijn de bogen, waarmee uw kinderen als levende pijlen worden weggeschoten. De boogschutter ziet het doel op de weg van het oneindige, en hij buigt u met zijn kracht opdat zijn pijlen snel en ver zullen vliegen. Laat het gebogen worden door de hand van de boogschutter een vreugde voor u zijn: want zoals hij de vliegende pijl liefheeft, zo mint hij ook de boog die standvastig is.

Moeders die hun dochter willen inschrijven in de schoonheidswedstrijd, auditie of talentenjacht die ze zelf ooit verloren hebben of haar op een andere manier willen belasten met eigen, nooit gerealiseerde ambities zouden eerst dit gedicht eens moeten (her)lezen. Of kijken naar wat Hanna en Violetta overkomt in My Little Princess... 

JN.

My Little Princess (Frankrijk-2011): in de bioscoop vanaf 12 oktober 2011.

Met: Isabelle Huppert, Anamaria Vartolomei en Georgetta Leahu.

Genre: psychologisch familiedrama / kunstfilm