The Substance (2024) is een nieuwe, Engelstalige, stijlvolle en boeiende body horror-thriller van de Franse cineaste Coralie Fargeat, die hiermee haar tweede langspeelfilm afleverde, na haar trefzekere neo grindhouse-actiethriller Revenge uit 2017 (bekijk de trailer hier).
Het verhaal van The Substance draait rond de persoonlijke problemen van de voormalige Hollywoodactrice Elisabeth Sparkle (gespeeld door Demi Moore). Ooit een gevierde en Oscarwinnende filmster, is Elisabeth sinds het einde van haar filmcarrière uitsluitend nog op tv te zien als de jarenlange presentatrice van het naar haar vernoemde aerobicsprogramma Sparkle Your Life (dat herinnert aan de populaire fitnessvideo's uit de jaren 80 en 90 van de Oscarwinnende Hollywoodactrice Jane Fonda). De producer van Elisabeths fitnessshow (gespeeld door Dennis Quaid) wil de intussen 50-jarige Elisabeth echter vervangen door een jonge presentatrice. Na het ontslag van Elisabeth, besluit zij om een verjongingskuur te ondergaan door een nieuwe, clandestiene injectievloeistof -The Substance- uit te proberen. Zo hoopt Elisabeth dat zij via haar jonge en beeldschone alter ego Sue (gespeeld door Margaret Qualley) toch weer in dienst genomen zou worden als de presentatrice van de fitnessshow. Dat heeft gruwelijke gevolgen...
Fargeat zat voor The Substance niet alleen in de regiestoel, maar schreef ook zelf het scenario (dat bekroond werd op het voorbije Filmfestival van Cannes), monteerde de film en trad tevens op als co-producente.
Demi Moore en Margaret Qualley blinken uit in hun dramatische hoofdrollen. Het was een toepasselijke keuze om Moore te casten als de voormalige filmgodin Elisabeth Sparkle. Moore is immers ook zelf een actrice van middelbare leeftijd (intussen 61 jaar) die in haar jeugd een populaire Hollywoodster werd (vanaf 1985) dankzij onder meer haar aantrekkelijke uiterlijk, maar sinds het einde van de jaren 90 veel aan publieke belangstelling verloor. In The Substance maakt zij een gedurfde en sterke comeback. Ook de bevallige Margaret Qualley overtuigt in The Substance als Elisabeths jonge en ambitieuze alter ego Sue. Qualley brak door in 2014 als het personage Jill Garvey in de HBO-serie The Leftovers, en is ook bekend voor haar geslaagde bijrol van de hippie chick Pussycat in Quentin Tarantino's Once Upon a Time in Hollywood uit 2019.
Dennis Quaid daarentegen bezondigt zich in The Substance aan overacting in zijn grappig bedoelde bijrol van de antipathieke tv-producer Harvey.
Thematisch herinnert The Substance aan onder meer de horrorklassieker Dr. Jekyll and Mr. Hyde (1941) van Victor Fleming (ook over alter ego's), de iconische film noir Sunset Blvd. (1950) van Billy Wilder (ook over een voormalige filmdiva op leeftijd die worstelt met het verlies van haar jeugd, schoonheid en roem), de psychologische sciencefictionthriller Seconds (1966) van John Frankenheimer (ook over een personage dat een hoge prijs betaalt voor zijn transformatie in een nieuwe versie van zichzelf), de beklemmende sciencefictionthriller Invasion of the Body Snatchers (1978) van Philip Kaufman (ook over klonen die hun originele versies vervangen), de body horror-films van David Cronenberg (lees ons biografische portret hier) zoals The Fly (1986), de erotische cultfilm Showgirls (1995) van Paul Verhoeven (ook over het meedogenloze egocentrisme in de entertainmentindustrie), de fascinerende balletthriller Black Swan (2011) van Darren Aronofsky (ook over de zelfdestructieve concurrentie tussen twee ambitieuze vrouwen; lees onze recensie hier), de Faustiaanse sciencefictionthriller Limitless (2011) van Neil Burger (ook over een experimenteel farmaceutisch middel dat de gebruiker transformeert in een 'betere' versie van zichzelf; lees onze recensie hier) en de gestileerde modekritiek in The Neon Demon van Nicolas Winding Refn (ook over de oppervlakkigheid van uiterlijke schoonheid; lees onze recensie hier). Daarnaast herinnert The Substance tevens aan fabels uit de literatuur, zoals het oude Duitse sprookje over Sneeuwwitje (ook over jaloezie als gevolg van de narcistische focus op uiterlijke schoonheid) en de gothic horror-roman The Picture of Dorian Gray (1891) van Oscar Wilde (ook over een personage dat niet wil verouderen).
Het boeiendste aspect van The Substance is volgens ons de dwangmatigheid waarmee het hoofdpersonage Elisabeth tegen wil en dank geobsedeerd blijft door haar hardnekkige hunkering naar haar voormalige jeugd, schoonheid en roem, ook al vernietigt zij daarmee zichzelf. Deze existentiële dimensie omvat een scherpe en brandend actuele (maatschappij)kritiek op de oppervlakkigheid van onze op uiterlijke schoonheid en idolatrie gefocuste samenleving. Daarmee pleit regisseuse Fargeat terecht voor meer zelfaanvaarding en authenticiteit.
Het verzorgde camerawerk in The Substance stond onder leiding van Benjamin Kracun. Samen met het doordachte production design levert dat een toepasselijke visuele stijl op die herinnert aan twee meesterwerken van Stanley Kubrick -A Clockwork Orange en The Shining- met heel wat symmetrische beeldcomposities, breedhoek-shots, gestileerde decors en een symbolisch kleurenpalet met zowel flashy kleuren als sombere tinten.
The Substance wordt in de Belgische bioscopen verwacht op 6 november 2024.
Bekijk de trailer hieronder:
(Klik op de playbutton en dan rechtsonder bij instellingen op "Kwaliteit" en op 720p of 1080p voor hogere beeldkwaliteit)
Genre: body horror / sciencefiction / thriller / psychologisch drama
