Een postmoderne Faust

Limitless  van Neil Burger     ★★★

De (fictieve) Amerikaanse schrijver Eddie Morra (gespeeld door Bradley Cooper) zit in zak en as: hij heeft een writer's block, is blut en wordt gedumpt door zijn lief Lindy (Abbie Cornish). Eddie's uitzichtloze leventje krijgt echter een nieuwe, positieve wending wanneer hij via zijn voormalige schoonbroer een lading experimentele smart pillen in handen krijgt waarmee hij al zijn onbenutte hersencapaciteiten restloos kan activeren. Onder invloed van de pillen verandert Eddie plots in een hyperintelligente versie van zichzelf: zijn zintuigen staan op scherp, hij kan probleemloos informatie opdiepen uit de verste hoeken van zijn geheugen, zijn superbrein legt razendsnel verbanden en hij voelt zich energieker, helderder en doelbewuster dan ooit. 

 

Übermensch

Niet meer gehinderd door (faal)angst of schaamte en blakend van zelfvertrouwen, reorganiseert de new & improved Eddie zijn leven: hij voltooit zijn roman (een geheide bestseller), leert moeiteloos nieuwe talen en gebruikt zijn verscherpt mathematisch, economisch en psychologisch inzicht om samen met de gewiekste zakenman Carl Van Loon (bijrol van Robert De Niro) een fortuin te verdienen op de beurs (het personage Van Loon herinnert tot op zekere hoogte aan de prototypische beursmagnaat Gordon Gekko die Michael Douglas met brio vertolkte in de beklijvende yuppie-klassieker Wall Street van Oliver Stone uit 1987). Dankzij zijn hervonden levenslust en ambitie, slaagt Eddie er zelfs in Lindy weer voor zich te winnen. 

Geen writer's block meer...

Net zoals het titelpersonage Faust in de roman van Goethe zijn ziel verkoopt aan de duivel in ruil voor superieure gaven en persoonlijk succes, legt Eddie zijn lot in handen van de farmaceutica om een soort van Nietzscheaanse Übermensch te worden. Maar net als Faust, moet ook Eddy daar een hoge prijs voor betalen. Wanneer zijn voorraad pillen begint te slinken, krijgt Eddie ontwenningsverschijnselen. De chemische samenstelling van de unieke designer drug heeft immers gevaarlijke bijwerkingen. Bovendien is Eddie niet de enige die wil profiteren van de wonderpillen...

Boeiende vragen  

Gebaseerd op een scenario van Leslie Dixon, naar de roman The Dark Fields uit 2001 van Alan Glynn, roept de Amerikaanse regisseur Neil Burger boeiende vragen op in diens nieuwe psychologische sciencefictionthriller Limitless (2011). Wat is identiteit? Zijn we onszelf nog wanneer we op een kunstmatige manier onze mentale vermogens verhogen en onze persoonlijkheid veranderen? Hoever kan en mag je gaan in het streven naar zelfoverwinning en perfectie? Vanaf wanneer doe je jezelf geweld aan? En kan je echt gelukkig zijn wanneer het geluk in je schoot valt zonder moeite of eigen verdiensten...?

Gemiste kans

In het tweede deel van de film geraakt het boeiende Faust-thema op een zijspoor en glijdt het verhaal af naar een nogal stereotiepe, inspiratieloze finale met obligate gangsters, achtervolgingen en moorden. Een gemiste kans, want samen met de intrigerende premisse, de degelijke vertolking van hoofdrolspeler Bradley Cooper, de ingenieuze montage en de toepasselijke muziek (van de Schotse filmcomponist Paul Leonard-Morgan) had een intelligentere afwikkeling van de plot ook een meer beklijvende thriller kunnen opleveren.

Tot slot nog een kritisch, paradoxaal vraagje: als die pillen werkelijk zo efficiënt zijn als we moeten geloven, waarom anticipeert Eddie's superbrein dan niet van meet af aan op hun risico's en contacteert hij andere gebruikers pas wanneer hij zelf de negatieve bijwerkingen ervaart? Het zullen, lieve deugd, toch geen 'zelfbewuste' pillen zijn die hun eigen voortbestaan willen verzekeren...?


JN.

Limitless (USA-2011): in de Belgische bioscopen vanaf 6 april 2011.
Met: Bradley Cooper, Abbie Cornish en Robert De Niro.

Genre: psychologische thriller / sciencefiction / misdaad

Klik op de oranje link voor de trailer: Limitless - trailer

Dankzij de experimentele drug NZT48 beleeft Eddie de ene epifanie na de andere 

en verandert hij van een wanhopige loser in een succesvolle zakenman.