Once Upon a Time in America - fragment

Hieronder kan u genieten van één van de mooiste sequenties in de filmgeschiedenis, uit de magistrale gangsterkroniek Once Upon a Time in America uit 1984 (bekijk de hele film hier), onder regie van de Italiaanse cineast Sergio Leone (één van onze favoriete regisseurs), met hoofdrolspeler Robert De Niro (één van onze favoriete acteurs) als de oude ex-gangster David "Noodles" Aaronson, die is teruggekeerd naar de joodse achterbuurt in New York waar hij ooit opgroeide. In het restaurant van zijn jeugdvriend "Fat" Moe denkt David melancholisch terug aan de tijd toen hij als jong straatschoffie (gespeeld door Scott Schutzman Tiler) verliefd was op Moe's bevallige zusje Deborah, vertolkt door een nog piepjonge Jennifer Connelly (toen al één van de mooiste filmgodinnen aller tijden)...

Cameraman Tonino Delli Colli zorgde voor de sfeervolle fotografie, en Leone's geniale huiscomponist Ennio Morricone voor de betoverende, bitterzoete muziek.

(Klik op de playbutton en dan rechtsonder bij instellingen op "Kwaliteit" en op 720p, 1080p of 1440p voor hogere beeldkwaliteit)

Genre: gangsterfilm / misdaad / historisch drama / romantiek 

Klik op de oranje links voor:

- de hele film: Once Upon a Time in America - full movie

- een documentaire over de regisseur: Sergio Leone: The Way I See Things - documentaire  

- de muziek in Once Upon a Time in America en onze terugblik op de carrière van de filmcomponist: Ennio Morricone wint Oscar voor zijn muziek in The Hateful Eight

- een achtergrondartikel: De beste schurken en feeksen in de filmgeschiedenis: Top 150

- een achtergrondartikel: De kemels van Pauline Kael

- een achtergrondartikel: Schaf de Oscars af!

 

Get Shorty - fragment

Hieronder kan u genieten van een hilarisch filmfragment uit de zwarte misdaadkomedie Get Shorty van de Amerikaanse regisseur Barry Sonnenfeld uit 1995, gebaseerd op een scenario van Scott Frank naar de gelijknamige roman van Elmore Leonard uit 1990. 

John Travolta speelt met brio de hoofdrol in de film, maar onderstaand fragment toont uitsluitend Gene Hackman (één van onze favoriete acteurs) als de naïeve B-filmproducent Harry Zimm, Dennis Farina als de arrogante maffioso Ray "Bones" Barbone (één van de beste movie villains aller tijden) en Jon Gries als de onuitstaanbare drughandelaar Ronnie Wingate.

Enjoy! 

(Klik op de playbutton en dan rechtsonder bij instellingen op "Kwaliteit" en op 720p of 1080p voor hogere beeldkwaliteit)

Genre: misdaadkomedie / gangsterfilm

Onverwoestbaar

Jaws  van Steven Spielberg     ★★★★★

Op het strand van (het fictieve) badplaatsje Amity Island -een toeristisch eilandje voor de Amerikaanse Oostkust- spoelt het zwaar verminkte lijk van een jonge vrouw aan. Wanneer de lijkschouwer vaststelt dat zij wellicht door een haai gedood werd, wil de nieuwe politiechef Martin Brody (gespeeld door Roy Scheider) een algemeen zwemverbod invoeren op de stranden van het eiland. Dat is echter niet naar de zin van de plaatselijke burgemeester (rol van Murray Hamilton), omdat het toeristische seizoen voor de deur staat en hij vreest dat het eiland badgasten en dus "summer dollars" zal mislopen. "You yell 'shark', and we got a panic on our hands on the Fourth of July", aldus de burgemeester. Wanneer echter nog twee andere slachtoffers ten prooi vallen aan haaientanden, roept politiechef Brody de hulp in van de zeebioloog Matt Hooper (Richard Dreyfuss) en de ervaren visser Quint (Robert Shaw) om met Quints robuuste vissersboot samen op jacht te gaan naar de grote witte mensenhaai...

V.l.n.r.: Richard Dreyfuss, Roy Scheider en Robert Shaw.

Een iconische klassieker en kaskraker

Jaws (één van onze favoriete horrorfilms en één van onze favoriete films tout court) is een nagelbijtende thriller uit 1975 van Hollywoodicoon Steven Spielberg (één van onze favoriete regisseurs), naar de gelijknamige roman van Peter Benchley (die een jaar eerder verscheen). Spielberg was destijds slechts 29 en Jaws pas zijn derde bioscoopfilm, na Duel (bekijk de hele film hier) en The Sugarland Express. Toch bleek Jaws een instantklassieker in het genre van de avontuurlijke horrorthriller en wordt de film door heel wat cinefielen, onder wie ook ondergetekende, beschouwd als een meesterwerk. 

Jaws was ook een gigantische kaskraker: de eerste film in de geschiedenis die meer dan 100 miljoen dollar opbracht. In totaal telden bioscoopbezoekers wereldwijd ruim 470 miljoen dollar neer aan de kassa. Dat is bijna 60 keer meer dan het productiebudget van circa 8 miljoen dollar!

You'll never go in the water again!

Lange rijen bioscoopbezoekers schoven in 1975 aan om naar Jaws te gaan kijken. De tagline van de film was: "You'll never go in the water again!" Een toepasselijke slogan, want heel wat kijkers konden na afloop van de film nooit meer met een gerust gemoed in zee zwemmen. Ook wij kunnen sinds we Jaws zagen niet meer voluit genieten van een zwempartij in zee zonder af en toe toch eventjes de golven af te speuren naar een mogelijke haaienvin. Dat heeft alles te maken met de onheilspellende spanning die Spielberg oproept in Jaws. Dat begint al tijdens de openingsgeneriek, met onderwateropnames op de briljante muziek van John Williams, die er een Oscar voor kreeg. Het muzikale thema met staccato-noten van de dreigende strijkers (duh-dum-duh-dum...) waarschuwt dat er ergens iets gevaarlijks op de loer ligt. Dat wereldberoemde thema weerklinkt tevens tijdens de rest van de film als omineuze aankondiging van de haai. Ook het knappe camerawerk draagt bij tot de spanning, bijvoorbeeld in de briljante openingssequentie: een naakte zwemster, die 's nachts in zee duikt, wordt in beeld gebracht met onderwateropnames vanuit het oogpunt van de haai, waarna de camera omhoog stijgt, steeds dichter bij het potentiële slachtoffer... Bekijk die scène hier.

De grote mechanische haaien die Spielberg liet maken functioneerden niet optimaal tijdens de opnames. Daarom zagen Spielberg en zijn filmmonteur Verna Fields zich genoodzaakt om de aanwezigheid van het roofdier veeleer te suggereren in plaats van de haai voortdurend te tonen. Dat bleek uiteindelijk geen vloek maar een zegen, want die dreigende suggestie wekt in de verbeelding van de kijker veel meer spanning dan een zichtbare haai ooit zou kunnen. Let maar eens op de spannende scène waarin de onzichtbare haai een houten stijger in het water trekt. Of de scène waarin het zoontje van politiechef Brody in het water valt en we slechts een rondcirkelende haaienvin zien uitsteken boven het water. Of de scène met het knappe Vertigo shot (dolly zoom) van Brody wanneer hij op het strand plots beseft dat de goeddeels onzichtbare haai de badgasten aanvalt, waarna een moeder wanhopig naar haar verdwenen zoontje zoekt... Bekijk die scène hier.

Eén van de mechanische haaien.

De shots waarin de mechanische haai wél voluit te zien is, bijvoorbeeld in het gewelddadige slot van de film, komen vandaag overigens wat gedateerd over omdat de kijker kan zien dat het geen echte haai is. Maar dat is zowat het enige minpunt van Jaws.

Diepgang

De hele cast acteert voortreffelijk, met inbegrip van Lorraine Gary als Brody's sympathieke echtgenote. De dankbare glansrollen zijn voor Roy Scheider, Richard Dreyfuss en Robert Shaw, die zeer goed op elkaar inspelen. Zij konden daarvoor terugvallen op het geniale scenario van Peter Benchley en Carl Gottlieb, die veel diepte verleenden aan de karakterverschillen tussen de drie hoofdpersonages: politiechef Brody is een plichtsbewuste outsider uit New York die last heeft van watervrees; de zeebioloog Hooper is een rationele techneut die de haai wil bestrijden met wetenschappelijke middelen; en de eigenzinnige visser Quint is een enigmatische ruige zeebonk die gebaseerd is op de flamboyante kapitein Ahab die in Herman Melville's magistrale avonturenroman Moby-Dick uit 1851 jacht maakt op een levensgevaarlijke witte potvis. John Huston verfilmde Moby-Dick in 1965, met Gregory Peck in de rol van kapitein Ahab. Ook Ernest Hemingway's wereldberoemde existentiële novelle The Old Man and the Sea uit 1952 was een inspiratiebron voor de scenaristen van Jaws.

Robert Shaw (links) en Richard Dreyfuss.

You're gonna need a bigger boat...

Net zoals kapitein Ahab geobsedeerd is door zijn jacht op de legendarische witte potvis Moby-Dick, is Quint in de ban van de grote witte haai in Jaws. Beide antihelden zetten niet alleen hun eigen, maar ook andermans leven op het spel om hun maritieme aartsvijand te doden. Ook op andere vlakken is Jaws schatplichtig aan Moby-Dick, bijvoorbeeld in de geslaagde combinatie van avontuur, humor, spanning en actie. Jaws vindt het perfecte evenwicht tussen avontuurlijke, komische en spannende momenten, met een rist memorabele sequenties, zoals de spannende sequentie waarin Hooper 's nachts onder een verlaten boot duikt; de meeslepende (ja, mééslepende) achtervolging van de haai, die Quints boot letterlijk op sleeptouw neemt terwijl de avontuurlijke muziek van Williams de jacht nog opwindender maakt; de hilarische kajuitscène waarin Brody luistert naar de stoere zeemansverhalen van Hooper en Quint (bekijk die scène hier); de dramatische evolutie van die grappige scène naar het aangrijpende moment waarop Quint herinneringen ophaalt aan de tragische lotgevallen van zijn voormalige scheepsmakkers op het oorlogsschip USS Indianapolis; en het even grappige als angstaanjagende moment waarop Brody op Quints gammele schuit voor het eerst oog in oog staat met de reusachtige haai en tegen Quint zegt: "You're gonna need a bigger boat..." (bekijk die scène hier).

"You're gonna need a bigger boat..."

Mythisch drama

Jaws is het Engelse woord voor 'kaken' en verwijst als de filmtitel naar de opengesperde haaienbek met messcherpe tanden. Die bek komt vaak in beeld tijdens de bloederige finale. Voordien blijft het zeemonster meestal letterlijk en figuurlijk onder de oppervlakte. Dat past niet alleen bij het mysterieuze karakter van haaien (want zelfs zeebiologen weten in feite relatief weinig over deze oeroude roofdieren), maar draagt ook bij tot de mythische uitstraling van de grote haai in Jaws. Net zoals de moorddadige en schijnbaar onverwoestbare potvis Moby-Dick, fungeert de meedogenloze en ongrijpbare haai in Jaws als de incarnatie van onze angst voor het onbekende; als een tastbare metafoor voor donkere krachten waartegen geen sterveling opgewassen lijkt. Groter, sterker, gevaarlijker, hardnekkiger en soms sluwer dan mensen, daagt de haai niet alleen Brody, Hooper en Quint maar ook de kijkers uit om hun angst te overwinnen en het beste in henzelf naar boven te halen. Dankzij die filosofische dimensie, die de diepte van Melville's Moby-Dick en Hemingway's The Old Man and the Sea weerspiegelt, is Jaws niet alleen razend spannend amusement, maar ook een boeiend psychologisch en existentieel drama.     

Kortom, Jaws is een niet te missen klassieker die de toeschouwers ook vandaag, ruim 40 jaar na zijn première, nog steeds op het puntje van hun stoel kan houden. Even onverwoestbaar als de iconische haai zelf, die in de loop der jaren bleef opduiken in vier sequels: Jaws 2 in 1978, Jaws 3-D in 1983, Jaws: The Revenge in 1987 en de knock-off Cruel Jaws in 1995. Geen enkele van die sequels kan echter tippen aan de originele film waarmee Spielberg zichzelf in 1975 op de kaart zette als de meest succesvolle cineast aller tijden. 

     

JN.

Jaws (USA-1975): beschikbaar op dvd en blu-ray disc.

Met: Roy Scheider, Richard Dreyfuss, Robert Shaw, Murray Hamilton en Lorraine Gary.

Genre: thriller / avontuur / horror / psychosociaal drama

Klik op de oranje links voor:

- een filmfragment: Jaws - fragment

- een minidocumentaire: Cameratechnieken in Jaws van Steven Spielberg - documentaire

- een compilatievideo: Hoe Steven Spielberg zijn films begint (1971-1999)

- een minidocumentaire: Hoe Steven Spielberg zijn personages introduceert

- een achtergrondartikel: Onze favoriete films: Top 35

- een achtergrondartikel: Onze favoriete horrorfilms: Top 25

- een achtergrondartikel: Zeven "perfecte" films volgens Quentin Tarantino

- een achtergrondartikel: Bekende cineasten kiezen horrortoppers

- een achtergrondartikel: Schaf de Oscars af!

- nieuws: Universal Pictures brengt Director's Collection van Steven Spielberg uit op blu-ray

De begingeneriek: Duh-dum-duh-dum...

Een Vlaamse thriller met Hollywood-allure

De Premier  van Erik Van Looy     ★★½

Sinds het succes van De zaak Alzheimer (2003) en Loft (2008) weten we dat Antwerpenaar Erik Van Looy een getalenteerde regisseur is die verstand heeft van thrillers. Dat bewijst hij opnieuw met zijn nieuwe thriller De Premier, waarin Koen De Bouw de titelrol vertolkt als de Belgische eerste minister die door een gewapende bende gedwongen wordt om de Amerikaanse president te vermoorden. Om voluit te kunnen genieten van deze vakkundig ingeblikte film, moet je wel eerst de gedurfde premisse van het verhaal aanvaarden. En dat is voor kritische kijkers misschien niet vanzelfsprekend.

Kat en muis

De Premier begint met de ontvoering van de eerste minister en de gijzeling van zijn gezin. De professionele daders laten er geen twijfel over bestaan: om het leven van zijn vrouw en kinderen te redden, moet de premier de Amerikaanse president vermoorden die op staatsbezoek is in België. Wat volgt is een intens kat- en muisspel tussen de boosdoeners en de premier...

Koen De Bouw en Dirk Roofthooft.

Ambitieus

Naast Koen De Bouw, die de hoofdrol vertolkt, omvat de cast ook Tine Reymer als de gegijzelde echtgenote van de premier, Charlotte Vandermeersch als de geëngageerde woordvoerster, Dirk Roofthooft en Stijn Van Opstal als de slechteriken van dienst, en de Britse actrice Sara Reeves als de Amerikaanse president. Gelet op de veeleisende emotionele dimensies van het ambitieuze scenario, verdient de hele cast een pluim. Wij hebben vooral genoten van Van Opstal, die uitblinkt met zijn duivelse humor, en Vandermeersch, die indruk maakt met haar veelzijdige en genuanceerde vertolking.

Stijn Van Opstal.

Op filmtechnisch vlak is De Premier een heel vakkundige film, met knap camerawerk, sfeervolle locaties, een zeer degelijke montage en efficiënte muziek. In een gesprek met ons zei regisseur en co-scenarist Erik Van Looy dat hij zich voor het scenario en de sfeer liet inspireren door enkele Amerikaanse thrillers, zoals Air Force One, Three Days of the Condor, The Day of the Jackal, de Bourne-trilogie, Zero Dark Thirty, Nick of Time, Collateral en Inception. Met De Premier bewijst Van Looy in enkele scènes dat hij niet moet onderdoen voor de regisseurs van degelijke thrillers uit Hollywood, zoals de knappe ontvoeringsscène, de spannende scène waarin de premier met de gsm van zijn kabinetschef stiekem de Staatsveiligheid probeert te waarschuwen, en de intense, gewelddadige scène met Vandermeersch, Van Opstal en Reymer in een toilet. 

Charlotte Vandermeersch (rechts) en Tine Reymer.

Suspension of disbelief

Films met een gedurfd uitgangspunt staan of vallen met het (on)geloof van de kijker in dat uitgangspunt. Dat geldt weliswaar veel minder voor sprookjesfilms, fantasy-films, superheldenfilms en heel wat horrorfilms, waarvan de kijker vaak geen realisme verwacht, maar wél voor realistisch bedoelde thrillers zoals De Premier: een thriller die echter vertrekt van de onwaarschijnlijke premisse dat een professionele gewapende bende de Belgische eerste minister probeert te dwingen tot een moordaanslag op de president van Amerika. Er zijn heel wat minder complexe methodes te bedenken om een president te vermoorden, temeer wanneer je als kijker het uiteindelijke motief van het moordcomplot in De Premier te weten komt. 

Deze thriller vergt dus een flinke dosis suspension of disbelief: het inlevingsvermogen van de kijker om 'mee te gaan' in het verhaal en de plotwendingen. Ons is dat niet echt gelukt, waardoor De Premier ons uiteindelijk ook niet helemaal kon overtuigen. Dat zou misschien wel gelukt zijn indien we als kijker hadden moeten raden naar de bedoeling van de gijzeling en we pas naar het einde toe hadden vernomen dat de premier een moordaanslag moet plegen. Dan hadden we voordien alvast minder getwijfeld aan de geloofwaardigheid van het ingenieuze, vergezochte complot. 

De Premier is echter bedoeld voor een breed publiek. En op dat vlak lost deze onderhoudende film de positieve verwachtingen in. Daarom zullen de meeste bioscoopbezoekers onze twijfel misschien niet delen en wel voluit kunnen genieten van De Premier. 

JN.

De Premier (België-2016): in de bioscoop vanaf 26 oktober 2016.

Met: Koen De Bouw, Tine Reymer, Stijn Van Opstal, Charlotte Vandermeersch, Dirk Roofthooft en Saskia Reeves.

Genre: thriller

V.l.n.r.: Stijn Van Opstal, Charlotte Vandermeersch, Tine Reymer, Koen De Bouw, Erik Van Looy en Dirk Roofthooft.

Fences - trailer

Fences (2016) is een nieuw psychosociaal gezinsdrama onder regie van Denzel Washington, gebaseerd op een scenario van August Wilson naar diens eigen gelijknamige toneelstuk uit 1985, met Denzel Washington, Viola Davis en Jovan Adepo in de hoofdrollen.

Wij ruiken Oscarnominaties voor Washington en Davis...

(Klik op de playbutton en dan rechtsonder bij instellingen op "Kwaliteit" en op 720p of 1080p voor hogere beeldkwaliteit)

Genre: psychosociaal gezinsdrama

Portret.

John Cazale

1935 - 1978 

                                  

Een miskende karakteracteur

Als u nog nooit van John Cazale gehoord heeft, hoeft u zich niet te schamen. U bent niet de enige. De filmografie van deze Amerikaanse acteur van Italiaanse komaf omvat immers slechts vijf langspeelfilms, omdat Cazale pas op 37-jarige leeftijd (in 1972) zijn eerste filmrol speelde en amper vijf jaar later overleed aan longkanker. 

Slechts vijf films. Toch is dat voldoende om John Cazale (één van onze favoriete acteurs) te kunnen appreciëren als één van de meest getalenteerde acteurs in de jaren 70. Kijk aandachtig naar Cazale's vertolkingen in die vijf films (zie verder) en u weet wat we bedoelen. 

Elk van die vijf films kreeg trouwens, mede dankzij de briljante vertolkingen van Cazale, een Oscarnominatie voor beste film. Geen enkele acteur deed hem dit ooit na. Drie van die vijf films konden hun nominatie zelfs verzilveren. En één film won de Gouden Palm op het Filmfestival van Cannes. 

Toch won Cazale zélf nooit een filmprijs en is hij tot op heden vrij onbekend gebleven bij het grote publiek, zeker in vergelijking met zijn beroemde tegenspelers in die vijf films, onder wie Marlon Brando, Al Pacino, Robert De Niro, Gene Hackman, Christopher Walken (die alle vijf ook behoren tot onze favoriete acteurs) en Meryl Streep.

The Godfather

Misschien gaat bij u een belletje rinkelen wanneer we Fredo Corleone in herinnering brengen: het personage dat Cazale vertolkte in de briljante, visueel verbluffende en invloedrijke maffiakroniek The Godfather uit 1972 van Francis Ford Coppola (één van onze favoriete regisseurs). Dat was Cazale's allereerste filmrol en meteen een schot in de roos.

Met zijn ingehouden en geloofwaardige vertolking van de onzelfzekere gangsterzoon Fredo, die in de schaduw van zijn jongere maar sterkere broers staat, bewees Cazale in zijn bescheiden bijrol dat hij een uitstekende karakteracteur was. 

Tijdens het huwelijksfeest in het begin van de film leren we de dronken Fredo kennen als een gevoelige man. Die gevoeligheid blijkt ook uit de beroemde straatscène waarin Fredo getuige is van een mislukte moordaanslag op zijn vader (briljant vertolkt door Marlon Brando als de oude gangsterbaas Don Vito Corleone). Fredo probeert hem te beschermen, maar laat zijn pistool vallen en huilt bij de aanblik van zijn neergeschoten vader. Cazale maakte er een aangrijpende scène van. Bekijk die scène hier. 

Met Marlon Brando (links) in The Godfather.

Naast Brando en Cazale, omvat de cast van The Godfather ook andere topacteurs, onder wie Al Pacino, Diane Keaton, James Caan en Robert Duvall. 

De film werd na zijn première meteen onthaald als een absoluut meesterwerk en won drie Oscars: voor beste film, beste acteur (Marlon Brando) en beste bewerkte scenario. Sindsdien wordt dit ambitieuze gangsterdrama door zowat iedereen beschouwd als één van de beste films aller tijden.

The Conversation

In 1974 speelde Cazale opnieuw een gevoelig personage, ditmaal in de beklemmende psychosociale thriller The Conversation, ook geregisseerd door Francis Ford Coppola, waarvoor Cazale in de huid kroop van Stan: de ondergewaardeerde assistent van de paranoïde afluisterexpert Harry Caul (een glansrol van Gene Hackman). 

Met zijn naturalistische vertolking van de herkenbare Stan -een doodgewone kerel die, net als Fredo in The Godfather, hunkert naar erkenning- bevestigde Cazale dat hij een uitzonderlijk spontane en geloofwaardige acteur was. 

In The Conversation.

The Conversation kreeg drie Oscarnominaties: voor beste film, beste scenario en beste geluid, maar kon geen enkele nominatie verzilveren. Op het Filmfestival van Cannes daarentegen werd deze uitstekende thriller wel bekroond en won Coppola de Gouden Palm voor beste film. Lees onze recensie van The Conversation hier.

The Godfather Part II

In 1974 was Cazale ook te zien in The Godfather Part II, waarin hij van regisseur Coppola opnieuw Fredo Corleone mocht spelen, maar ditmaal in een grotere bijrol die zijn acteertalent voor het eerst voluit tot zijn recht deed komen. 

Cazale is ronduit briljant als de gefrustreerde en rancuneuze Fredo. Na de dood van zijn vader en de moord op zijn oudere broer Sonny, is Fredo eigenlijk hun rechtmatige opvolger aan het hoofd van de criminele maffiafamilie Corleone. Zijn jongere broer Michael (gespeeld door Al Pacino) wordt echter de nieuwe Don van de Corleone-clan. Fredo voelt zich gepasseerd en zoekt wanhopig naar erkenning bij zijn familieleden, ook al moet hij hen daarvoor verraden... Bekijk hier de iconische scène waarin Michael tegen Fredo zegt dat hij op de hoogte is van Fredo's verraad: "Ik know it was you, Fredo. You broke my heart."

Met Al Pacino (rechts) in de memorabele "I know it was you, Fredo"-scène in The Godfather Part II.

The Godfather Part II won zes Oscars: voor beste film, beste regisseur, beste acteur in een bijrol (Robert De Niro), beste geadapteerd scenario, beste art direction en decors, en beste muziek.

Dog Day Afternoon

In 1975 speelde Cazale opnieuw aan de zijde van zijn jeugdvriend Al Pacino, waarmee hij reeds had samengewerkt in The Godfather-saga en voordien ook in het toneelstuk The Indian Wants the Bronx van Israel Horovitz (waarvoor beiden in 1967 en 1968 een Obie Award gekregen hadden). Ditmaal waren zij te zien in Dog Day Afternoon: een koortsige heist movie van Sidney Lumet. 

Pacino en Cazale vertolken in Dog Day Afternoon met brio het duo nerveuze bankovervallers Sonny en Sal. Bijna alles wat mis kan lopen, loopt mis. En Sal -het verbeten personage van Cazale- reageert met het radeloze, verwarde fatalisme van een loser die niets meer te verliezen heeft, behalve wishfull thinking tegen beter weten in... 

Bekijk hier een schitterende, tragikomische scène die de zwijgzame kracht en subtiliteit van Cazale's briljante belichaming van de meelijwekkende Sal treffend illustreert. In die scène vraagt Sonny -Pacino's personage- aan Sal naar welk land hij wil vluchten. "Wyoming", antwoordt Sal. Volgens regisseur Sidney Lumet stond dat niét in het scenario en was het hilarische antwoord een stukje improvisatie van Cazale. Zowel Lumet als Pacino moesten hun lach inhouden om de opname niet te verpesten. Pacino bleef in zijn rol en reageerde: "No, Wyoming, that's not a country."

  

In Dog Day Afternoon.

Pacino werd genomineerd voor een Oscar, Cazale voor een Golden Globe, maar geen van beiden werd bekroond. Ook de Oscarnominaties voor beste film, beste regisseur en beste mannelijke bijrol (Chris Sarandon) leverden geen beeldje op. Dog Day Afternoon won wel de Oscar voor beste scenario.

The Deer Hunter

In 1978 zette Cazale alweer een onnavolgbare acteerprestatie neer met zijn tragikomische bijrol als de irritante Stanley "Stan" Stosh in het aangrijpende psychosociaal anti-oorlogsdrama The Deer Hunter van Michael Cimino. 

Ook Stan is een loser: een ijdele, arrogante en tactloze man die zich sterker voordoet dan hij is, maar ondanks zijn vele gebreken toch aanvaard wordt door zijn vijf vrienden (vertolkt door Robert De Niro, Christopher Walken, John Savage, George Dzundza en Chuck Aspegren). 

De tragikomische scène waarin Stan door zijn vriend Michael Vronsky (een charismatische Robert De Niro) op zijn plaats gezet wordt, behoort tot de beste scènes in de filmgeschiedenis. "This is this", zegt Michael, terwijl hij een kogel voor zijn jachtgeweer toont. Stan reageert geprikkeld: "This is this. What the hell is that supposed to mean? This is this..." Bekijk die scène hier. 

Met de al even briljante Christopher Walken (rechts) in The Deer Hunter.

De hele cast acteert trouwens schitterend, met inbegrip van de toen nog onbekende Meryl Streep. Tijdens de filmopnames waren Cazale en Streep al verloofd. Hij had toen reeds terminale kanker. Regisseur Cimino wilde daarom eerst de scènes met Cazale inblikken. De filmstudio daarentegen wilde Cazale, vanwege diens ziekte, echter vervangen door een andere acteur. Cimino en Streep protesteerden daartegen en dreigden ermee de productie in de steek te laten indien Cazale ontslagen zou worden. De studio haalde bakzeil en Cazale mocht blijven. Maar de studio was niet bereid om te betalen voor de verzekering van de kosten van Cazale's mogelijke vervanging indien deze voortijdig zou overlijden. En dus schoot De Niro de verzekeringspremie voor uit eigen zak. Ook De Niro wist dat The Deer Hunter Cazale nodig had voor diens vertolking van Stan en dat niemand die rol beter kon invullen dan Cazale. 

Cazale maakte het einde van de opnames nog mee. Maar tot een huwelijk tussen Cazale en Streep kwam het nooit, want Cazale overleed alvorens The Deer Hunter in première ging. Hij was slechts 42.

The Deer Hunter sloeg in als een bom en werd door pers en publiek geprezen als één van de beste anti-oorlogsfilms aller tijden. De film won vijf Oscars: voor beste film, beste regisseur, beste mannelijke bijrol (Christopher Walken), beste montage en beste geluid. Bekijk de hele film hier.

Inspiratiebron

Het is onvergeeflijk dat Cazale nooit een filmprijs won. En afgezien van de Golden Globe-nominatie voor zijn rol in Dog Day Afternoon, werd hij niet eens genomineerd voor een filmprijs. Lees daarover meer hier.

Wellicht was de miskenning van deze unieke rasacteur te wijten aan het feit dat hij nooit voor een flamboyante, opvallende acteerstijl koos, maar integendeel acteerde in functie van zijn personages en tegenspelers. 

Cazale had de moed om zich kwetsbaar te tonen. Daardoor kwam deze karakteracteur heel realistisch en menselijk over op het scherm. Professionele acteurs weten hoe moeilijk dat is. Cazale kon zich voor de camera ook probleemloos wegcijferen ten voordele van de rest van de cast wanneer dat het verhaal of de scène ten goede kwam. Maar zelfs wanneer dit natuurtalent zich in een scène onbaatzuchtig op de vlakte hield en zweeg, spraken zijn motoriek en ogen boekdelen. Daardoor was Cazale de ideale 'aangever' voor zijn collega's. En dit droeg bij tot de kwaliteit van de vijf schitterende films waarin hij meespeelde. 

Alle acteurs en actrices zouden hun veel te jong gestorven vakbroeder dan ook moeten koesteren als een onuitputtelijke bron van inspiratie.

Bekijk een boeiende biografische documentaire over John Cazale hier.

Joeri Naanai

Klik op de oranje link voor een achtergrondartikel: Schaf de Oscars af! 

John Cazale in The Deer Hunter.

The Making of No Country for Old Men - documentaire

(Klik op de playbutton en dan rechtsonder bij instellingen op 480p voor hogere beeldkwaliteit)


Klik op de oranje links voor:

- de trailer: No Country for Old Men - trailer

- ons biografisch portret van de regisseur en de producer: De gebroeders Coen: Een geniaal duo

- een achtergrondartikel: De beste westerns aller tijden. Met onze Top 30

Genre: making-of / documentaire / neo-western / misdaadthriller

Dubbelinterview.

Marie Vinck en Robbe De Hert

           

"We dromen van een betere toekomst"

“De toekomst zag er vroeger rooskleuriger uit”, meent de Antwerpse actrice Marie Vinck. “Maar nee schat”, reageert de 30 jaar oudere Antwerpse regisseur Robbe De Hert. “In onze tijd worstelden we ook met angsten en onzekerheden.”

Interview

door Joeri Naanai

M

Marie Vinck.

arie Vinck is de dochter van de bekende Antwerpse actrice en cineaste Hilde Van Mieghem. Vinck brak in 2004 door met haar veelgeprezen hoofdrol in het door haar moeder geschreven en geregisseerde drama De kus. Sindsdien was Vinck te zien in onder meer de succesvolle Vlaamse misdaadthriller Loft (2008) van de Antwerpse regisseur Erik Van Looy, de Vlaamse tv-serie De Rodenburgs (2009-2011) en de romantische komedie Smoorverliefd (2010) van haar moeder. Daarnaast is Vinck als toneelactrice ook lid van het Vlaamse theatergezelschap FC Bergman. En volgend jaar zal zij te zien zijn in de verfilming van Tom Lanoye's bejubelde roman Sprakeloos, ook onder regie van Vincks moeder Hilde Van Mieghem. Reden genoeg voor de 33-jarige Vinck om vol vertrouwen vooruit te blikken naar de toekomst. Of toch niet...?

De schaduw van de vrijheid

“Net zoals de meesten van mijn generatie, krijg ik alle kansen om mezelf te ontplooien”, vertelt Vinck. “Op dat vlak mogen wij ons vandaag gelukkig prijzen. In tegenstelling tot vroeger, mogen en kunnen we tegenwoordig vrijwel alles. Maar die vrijheid heeft ook een keerzijde. Omdat alles kan en mag, hangt het van jezelf af om iets van je leven te maken. Dat zorgt bij jongeren vaak voor stress en onzekerheid. Iedereen moet tegenwoordig beantwoorden aan een ideaalbeeld. Je kan blijkbaar niet mooi, gezond en rijk genoeg zijn. Sinds de seksuele revolutie in de jaren 60 worden we ook steeds meer door de media bestookt met seks. Je zou er haast aan beginnen twijfelen dat je normaal bent als je niet minstens zes keer per dag een orgasme hebt. (lacht) Bovendien leven we in beangstigende tijden. Ik maak me onder meer zorgen over de vervuiling van het milieu en de opwarming van het klimaat. Ook de ongebreidelde wetenschappelijke ontwikkelingen, bijvoorbeeld in de biotechnologie, maken me bang. En technische vernieuwingen zoals het internet en de mobiele telefonie doen afbreuk aan het sociaal contact tussen mensen. Het klinkt misschien verwend, maar toch twijfel ik er soms aan of het verantwoord is om nog kinderen op deze wereld te zetten.”

Robbe De Hert.

Afwassen met Jane Fonda

“Ach schat, in onze tijd was het niet veel beter”, reageert de 74-jarige Antwerpse regisseur Robbe De Hert laconiek. “Toen ik op de vakschool in Borgerhout zat, kregen we van onze leraars te horen dat we ‘niks’ waren en nooit iets zouden betekenen. Ook thuis werden we door onze ouders kort gehouden. En op seksueel vlak was alles nog taboe. Ik heb pas voor de eerste keer gemasturbeerd toen ik 22 was. Masturberen was immers een doodzonde. Er werd toen ook nog geen bloot op de televisie getoond. Als puber stond ik in mijn meest erotische dromen dan ook gewoon af te wassen met Jane Fonda. (lacht) Geen wonder dat we er niets van bakten wanneer we eindelijk eens een meisje leerden kennen. Ook de meisjes waren superpreuts. Zo stak ik in de bioscoop ooit eens mijn handen onder de bloes van een ‘griet’. Haar bh leek wel van gewapend beton!" (schatert)

Melancholisch escapisme

In 1958 trok de toen 16-jarige Robbe zijn zwarte ‘Elvisschoenen’ aan en nam hij de trein naar Brussel om er de toenmalige Wereldtentoonstelling te bezoeken. De Expo ‘58 was de plek bij uitstek om de nieuwste ontwikkelingen op technologisch, wetenschappelijk en architecturaal vlak te zien. De Hert ging vooral omdat hij nieuwsgierig was naar de nieuwste snufjes inzake film en televisie: “Ik zag er voor de eerste keer een kleurentelevisie. Ik was ook onder de indruk van de Cyclorama: een cirkelvormige bioscoop waarin je omringd werd door bewegende beelden van de Amerikaanse Hudsonrivier. Je kreeg echt het gevoel alsof je op een schip stond.”

Screenshot uit Blueberry Hill (1989) van Robbe De Hert:
een nostalgische, bitterzoete romantische tragikomedie
die zich afspeelt in 1959.

De Hert, die 22 jaar later de briljante Vlaamse coming-of-age-kroniek De Witte van Sichem (1980) zou regisseren, was reeds als tiener in de ban van alles wat met cinema te maken had: “Naar de bioscoop gaan was de ideale manier om even te ontsnappen aan de mistroostigheid van het dagelijks leven. Het was niet makkelijk om als jongere om te gaan met de verstikkende katholieke moraal van toen. En vergeet niet dat we destijds ook nog in volle Koude Oorlog leefden en schrik hadden van de atoombom. De angsten, onzekerheden en verlangens die ik als puber voelde, heb ik later verwerkt in Blueberry Hill: een melancholische film die zich een jaar na de Expo ’58 afspeelt. De jaren 50 waren voor veel jongeren allesbehalve rozengeur en maneschijn. Ook toen al droomden we van een betere toekomst.” 

Interview en portret.

Sandra Bullock 

hangt weer ‘Miss Sympathie’ uit

Interview en portret

door Joeri Naanai

Amsterdam, vrijdag 11 maart 2005. Hoewel het flauwe winterzonnetje nog laag aan de grijze hemel stond en er een nijdige noordenwind woei, vergaapten zich die ochtend reeds tal van toeristen, dagjesmensen en potentiële 'klanten' aan het bloot achter de vitrines van de prostituees in de Amsterdamse rosse buurt. Groot was hun verbazing toen zij op de Oudezijds Voorburgwal plots een door twee reusachtige lijfwachten geflankeerde filmdiva opmerkten, die zich naar de ingang van het chique hotel The Grand spoedde. Sandra Bullock had die ochtend naar eigen zeggen wat Hollandse koekjes en chocolade gekocht en de geschiedenis gevoeld die schuilgaat achter elke bocht van de Amsterdamse grachten. Maar nu het tijdstip naderde waarop de populaire Amerikaanse Hollywoodactrice haar nieuwe film Miss Congeniality 2: Armed and Fabulous (2005) moest voorstellen aan de in het hotel verzamelde Nederlandstalige pers, had zij enkel nog oog voor wat weer een vermoeiend hoofdstuk in de internationale promotiecampagne zou worden. Een beetje nerveus, maar even verzorgd als zij er doorgaans op het witte doek uitziet, begon Bullock in de Raadszaal van hotel The Grand met een halfuurtje vertraging aan de persconferentie en haar lange reeks tv-, radio- en kranteninterviews. 

Sandra Bullock op 11 maart 2005,
tijdens haar persconferentie in het Amsterdamse hotel The Grand.  

Sequel

Miss Congeniality 2, geregisseerd door John Pasquin, is het vervolg op Miss Congeniality: een amusante en zeer lucratieve komedie van Don Petrie uit 2000, waarvoor Bullock destijds in de huid kroop van de eigenzinnige FBI-agente Gracie Hart die undercover deelneemt aan de nationale schoonheidswedstrijd Miss United States om een seriemoordenaar te ontmaskeren. Net zoals toen, neemt Bullock in de sequel niet alleen opnieuw de titelrol voor haar rekening maar heeft zij als co-producente ook weer haar eigen centen in de film gestoken. “Ik ben een goede producer”, zegt ze. “Ik beleef er niet alleen plezier aan, maar ik heb ook een goede neus voor talent. Ik neem alleen de beste mensen in dienst.”

Voor Miss Congeniality (Miss Sympathie) kon Bullock in 2000 inderdaad rekenen op onder anderen spitsvondige co-scenaristen (Marc Lawrence en Katie Ford), een ervaren regisseur (Don Petrie) en een enthousiaste cast. De immer uitstekende Engelse topacteur Michael Caine speelde de coach van de missverkiezing, die FBI-agente Gracie Hart moest transformeren van een jongensachtig slonsje tot een charismatische schoonheidskoningin. Hollywoodveterane Candice Bergen vertolkte de sociopathische organisatrice van de schoonheidswedstrijd. En William Shatner -ooit nog Captain Kirk in de razend populaire sciencefictionserie Star Trek uit de jaren 60-  bewees in Miss Congenialty als het personage Stan -de hilarische presentator van de missverkiezing- dat hij over onvermoede komische talenten beschikt. Van dat trio speelt alleen Shatner weer mee in de (veel minder geslaagde) sequel, waarvan het scenario (opnieuw geschreven door Marc Lawrence) voortborduurt op de eerste film. Lees onze kritische recensie van Miss Congenialty 2 hier.

Sandra Bullock en Michael Caine in het eerste deel van Miss Congeniality.

Dankzij Gracie's opgemerkte deelname aan de missverkiezing in deel 1, groeit zij in Miss Congeniality 2 uit tot een nationale vedette. In plaats van achter boeven te jagen, begint zij nu als een FBI-pin-up heen en weer te rennen van talkshow naar persconferentie om haar nieuwe boek te promoten. Maar dan worden Miss USA-presentator Stan (William Shatner) en Miss USA Cheryl (Heather Burns) plots ontvoerd. Gracie herinnert zich haar ware roeping en gaat als FBI-agente opnieuw undercover, ditmaal in de bruisende gok- en showbizzstad Las Vegas...

Sandra Bullock in Miss Congeniality 2.

De valkuilen van de roem

Sandra Bullock werd geboren in Washington DC op 26 juli 1964 als oudste dochter van een Duitse operazangeres en een Amerikaanse stemcoach. Haar eerste podiumervaring deed zij op in Europa, waar zij haar moeder vergezelde op tournee en een figurantenrolletje kreeg in één van diens opera’s. Op de middelbare school in Virginia was de jonge Sandra een populaire cheerleader en werd zij door haar klasgenoten verkozen tot de vrolijkste en sympathiekste leerling van de klas. Na haar studies trok Bullock naar New York, waar zij in de leer ging bij de gerespecteerde dramaturg Sanford Meisner. In 1990 speelde Bullock haar eerste hoofdrol in de op de gelijknamige film gebaseerde tv-serie Working Girl. 

Bullocks grote doorbraak als actrice begon in 1993, toen zij rollen kreeg in:

- de sciencefiction- en actiefilm Demolition Man van Marco Brambilla, met Hollywoodsterren Sylvester Stallone en Wesley Snipes in de hoofdrollen; 

- en de muzikale komedie The Thing Called Love van Peter Bogdanovich, met o.a. Samantha Mathis en River Phoenix als Bullocks tegenspelers. 

Wereldroem viel Bullock te beurt toen zij een jaar later aan de zijde van Keanu Reeves en Dennis Hopper (één van onze favoriete acteurs) een hoofdrol speelde in de succesvolle actiethriller Speed (1994) van de Nederlandse regisseur Jan de Bont.

 

Met Keanu Reeves in Speed.

Ook de romantische komedie While You Were Sleeping (1995) van Jon Turteltaub en de thriller The Net (1995) van Irwin Winkler werden blockbusters en droegen ertoe bij dat Bullock een veelgevraagde en schatrijke filmster werd. 

Vijf jaar later bevestigde Bullock met haar titelrol in de eerste Miss Congeniality (2000) dat zij meer in huis heeft dan een bevallig uiterlijk en bewees zij dat zij ook grappige rollen aankan. De komedie viel zodanig in de smaak bij pers en publiek dat een vervolg niet kon uitblijven. 

Gevraagd hoe zij met haar status van wereldberoemde actrice omgaat, antwoordt Bullock in Amsterdam dat zij de roem en de complimenten die daarbij horen “met een flinke korrel zout” neemt: “Roem is vals, dus daar trap ik niet in. Complimenten krijg je vaak van mensen die iets van je gedaan willen krijgen. Gracie Hart was in de eerste Miss Congeniality aanvankelijk zichzelf, maar zij liet zich verleiden om als FBI-agente undercover deel te nemen aan de schoonheidswedstrijd Miss United States, waardoor zij in deel 2 een FBI-Barbie wordt. Uiteindelijk beseft zij dat ze trouw aan zichzelf moet blijven. Ik ben ook niet altijd trouw aan mezelf gebleven, maar ik heb in de loop der jaren geleerd dat je jezelf goed in je vel moet voelen in plaats van je voortdurend te spiegelen aan anderen.”

Haat/liefde

Bullock leert naar eigen zeggen nog altijd bij als actrice en producente: “Ik ben nooit helemaal tevreden over mezelf. Ik wil het altijd beter doen. Zo zijn de meeste acteurs. We hebben een haat-liefde-verhouding met onszelf en met ons werk, want we komen voortdurend onze eigen beperkingen als acteur en als mens tegen. Toch moet je altijd durven doen waarvoor je het meest bang bent. Toen ik besloot de eerste Miss Congeniality te produceren en er ook de hoofdrol in te spelen, deed ik het bijna in mijn broek van de schrik. Wanneer iets misloopt in een komedie kan je dat immers niet verbergen. In een drama kan je de aandacht afleiden met mooie beelden of dramatische muziek. In een komedie lukt dat niet, want daar gaat het in de eerste plaats om de acteurs en de dialogen. Niemand durfde dromen dat Miss Congeniality zoveel succes zou hebben, en ook nu wacht ik met spanning af hoe men zal reageren op het tweede deel.”

Klik op de oranje link voor onze recensie van Miss Congeniality 2: Armed and Fabulous: Misstap