Heilige liefde

Beyond the Hills  van Cristian Mungiu     ★★★★

Gebaseerd op twee non-fictie-romans van de Roemeense schrijfster Tatiana Niculescu Bran, reconstrueert dit fascinerende psychologisch drama een tragisch exorcisme dat in 2005 echt plaatsvond in een Moldavisch klooster.

Door de duivel bezeten?

Cosmina Stratan (links) en Cristina Flutur
als Voichiţa en Alina.

Alina (Cristina Flutur) en Voichiţa (Cosmina Stratan) zijn samen opgegroeid in een Roemeens weeshuis en hadden ooit een lesbische relatie. Voichiţa trad in een streng orthodox klooster en Alina vond werk als barmeid in Duitsland. Beyond the Hills (originele Roemeense titel: După dealuri) begint wanneer Alina haar voormalige geliefde opzoekt in het klooster en haar vraagt om uit het klooster te treden en samen in Duitsland te gaan wonen. Voichiţa weigert, omdat ze nu exclusief van God houdt. Alina reageert bezitterig en stikjaloers. Ze probeert Voichiţa te onttrekken aan de invloed van de strenge kloosterabt (rol van Valeriu Andriuţă) en Alina's gedrag wordt steeds agressiever. Is ze schizofreen? Gewoon eenzaam en wanhopig? Ziek van liefde? Of is ze, zoals de kloosterlingen vermoeden, bezeten door de duivel...?

Het op het filmfestival van Cannes bekroonde scenario van regisseur Cristian Mungiu geeft geen ondubbelzinnig antwoord op deze vragen en laat het aan de kijker over om te beslissen wat er met Alina aan de hand is. In dat opzicht ligt Beyond the Hills in de lijn van Day of Wrath van Carl Theodor Dreyer, The Exorcism of Emily Rose van Scott Derrickson, Requiem van Hans-Christian Schmid en The Crucible van Nicholas Hytner: films waarin vermeende bezetenheid en duiveluitdrijvingen of heksenjachten niet zozeer voorgesteld worden met bovennatuurlijke griezeleffecten, maar veeleer geëxploreerd worden als psychosociale fenomenen; als symptomen van de kloof tussen de perceptie en gevoelswereld van fanatieke gelovigen enerzijds en die van getormenteerde, eenzame en onbegrepen kruid-je-roer-me-nietjes anderzijds.

Dit geldt ook voor de relatie tussen Alina en Voichiţa. Ooit geliefden en soulmates, zijn ze hun intieme band verloren en leven ze nu in gescheiden, totaal verschillende werelden. De ongelovige en verbitterde Alina brandt van profaan verlangen naar de devote Voichiţa, die echter in de ban is van haar sacrale, aseksuele verlangen naar God en elk van de 464 zonden in het kloosterhandboek wil mijden. Terwijl Alina tekeer gaat tegen het sektarische karakter van de kloostergemeenschap, en Voichiţa haar vriendin dan weer wil redden van de verdoemenis voor haar zondige leven, wordt de kijker heen en weer getrokken tussen beide tegengestelde levensbeschouwingen en meegevoerd naar een aangrijpend slot waarin de gerustgestelde glimlach op het getekend gezicht van Alina ons leert dat geen kwaad opgewassen is tegen de kracht van de Liefde.

Stille kracht

Voor hun vertolking van Voichiţa en Alina werden Cosmina Stratan en Cristina Flutur op het voorbije filmfestival van Cannes bekroond met een gedeelde prijs voor beste actrice. Ze acteren, net als de rest van de cast trouwens, met zoveel naturel dat je bij momenten de indruk krijgt dat je naar een documentaire zit te kijken. Ook de sobere fotografie, dito mise-en-scène en afwezigheid van muziek dragen bij tot de geloofwaardigheid en stille kracht van dit compromisloze docudrama.

De film duurt 2,5 uur en is even langzaam als het contemplatieve kloosterleven. Maar uw geduld wordt beloond: Beyond the Hills is een diep, provocerend dubbelportret dat je geruisloos in zijn greep krijgt en je aan het denken zet over geloof, twijfel, hoop, eenzaamheid en de spanning tussen profane en sacrale liefde.

Distributeur Lumière brengt Beyond the Hills vanaf 26 maart uit op dvd.

JN.

Beyond the Hills (Roemenië/Frankrijk/België-2012): beschikbaar op dvd vanaf 26 maart 2013.
Met: Cosmina Strata, Cristina Flutur en Valeriu Andriuţă.

Genre: psychosociaal drama / docudrama / religie

Klik op de oranje link voor de trailer: Beyond the Hills - trailer