Schokkende schoonheid

Under the Skin  van Jonathan Glazer     ★★★★½ 

Lang geleden dat wij nog zo gefascineerd naar het grote scherm gestaard hebben als tijdens het bekijken van Under the Skin (2013): een nieuw, bevreemdend, hoogst origineel en visueel verbluffend sciencefictionmysterie van de Engelse cineast Jonathan Glazer. 

Reeds vanaf de galactische openingsbeelden, die suggereren dat buitenaardse krachten op aarde belanden, kregen we het gevoel dat we naar iets bijzonders zaten te kijken; iets met een duistere, kwetsbare diepte dat zelden het licht ziet in de aan commerciële besognes onderworpen filmindustrie. 

Mysterie

Under the Skin volgt een mysterieuze vrouw -met glaciale superioriteit vertolkt door de Amerikaanse actrice Scarlett Johansson- terwijl zij in een bestelwagen door Schotland rijdt en op een kille, afstandelijke, schijnbaar emotieloze manier eenzame mannen in de val lokt. Een al even mysterieuze motorrijder helpt haar om sporen uit te wissen. Waar zijn zij mee bezig? Wat is die merkwaardige zwarte smurrie waarin hun slachtoffers verdwijnen? Wat wil dit methodische duo? Zijn zij op zoek naar levenskracht? Naar energie? Naar de ziel? En hoe reageert de mysterieuze mannenverleidster wanneer zij wezenlijke dingen begint op te merken die een mens tot mens maken, zoals humor, angst, medelijden, zelfopoffering, muzikaliteit, honger en liefde...?

Experimenteel 

Regisseur Jonathan Glazer (bekend van de misdaadthriller Sexy Beast en het familiedrama Birth) schreef samen met Walter Campbell het eigenzinnige scenario van Under the Skin en wisselt quasi documentaire straatopnames van de grauwe Schotse stad Glasgow af met poëtische, vaak betoverend mooie beelden, zoals de dissolve tussen een slapende Johansson en een in de wind wiegend sparrenbos. De experimentele beelden, waaronder ook fascinerende shots van een donkere ruimte met een vloeibare, spiegelende vloer, leunen soms dicht aan bij volbloed videokunst en herinneren aan de visuele magie in Stanley Kubricks magistrale sciencefictionepos 2001: A Space Odyssey uit 1968 (lees onze recensie hier, bekijk de trailer hier en een filmfragment hier). De visuele kracht van Under the Skin is wellicht te danken aan Glazers ervaring als regisseur van heel wat geslaagde reclamefilmpjes en muziekvideo's. Bekijk een interview met Glazer over zijn werk hier.  

Ook de bezwerende soundscapes van Mica Levi (beter bekend als Micachu), die doen denken aan de angstaanjagende muziek van György Ligeti in Kubricks briljante horrorthriller The Shining uit 1980 (bekijk de trailer hier), dragen bij tot de beklemmende atmosfeer in Under the Skin, die Glazer tot in de tragische finale weet vast te houden.

Sommige scènes, bijvoorbeeld in de bestelwagen, werden opgenomen met een verborgen camera, waarbij de tegenspelers van Johansson vaak toevallige passanten waren die slechts nadien te horen kregen dat ze in een film meespeelden, wat bijdroeg tot spontane, naturalistische interacties. En Johansson zelf is, met die 'buitenaardse', erotische uitstraling van haar (lees ons biografische portret van Johansson hier), perfect gecast als de mysterieuze vrouw door wier ogen wij verwonderd en meewarig meekijken naar de vreemde, domme, kwetsbare, ontroerende mensheid.

Scarlett Johansson.

Wat een verademing ook dat Glazer het aandurfde om niets uit te leggen en het aan de verbeelding van de kijker over te laten om te zoeken naar de betekenis van wat er zich 'onderhuids' allemaal afspeelt in deze even mooie als verontrustende film. 

Een treffender voorbeeld van cinema als een volwaardige kunstvorm kom je niet vaak tegen. Dreigend en droevig tegelijk, kil en teder, gloeit Under the Skin van een zeldzame, schokkende schoonheid.  

JN.

Under the Skin (Groot-Brittannië/USA/Zwitserland-2013): in de bioscoop sinds 25 juni 2014.

Met: Scarlett Johansson.

Genre: sciencefiction / mysterie / thriller / existentieel drama

Klik op de oranje links voor:

- de trailer: Under the Skin - trailer

- een achtergrondartikel: Visuele meesterwerken: Top 80