Portret.

Lars von Trier

Enfant terrible van de Deense cinema 

De Deense cultcineast Lars von Trier (57) zit niet verlegen om een schandaaltje meer of minder. Zo werd hij op het Filmfestival van Cannes in 2011 persona non grata verklaard omdat hij er tijdens een persconferentie zei wel "een beetje sympathie" voor Adolf Hitler te kunnen opbrengen en er grappend aan toevoegde: "Oké, ik ben een Nazi."

Nymph()maniac

Behalve zijn controversiële uitspraken, zorgen ook en vooral Von Triers films voor de nodige ophef. Zo is zijn nieuwe tweeluik Nymph()maniac een erotisch drama over het leven van een nymfomane, in haar jeugd vertolkt door debutante Stacy Martin en als volwassen vrouw door Charlotte Gainsbourg.

Voor de seksueel expliciete scènes (volgende maand gaat het eerste deel van een langere, nog hardere versie in première op het Filmfestival van Berlijn) werden de geslachtsdelen van pornoacteurs digitaal verwerkt in de opnames van de hoofdrolspelers. Toch is Nymph()maniac, ondanks de kinky promotiecampagne, geen pornofilm stricto sensu, maar veeleer een existentiële bespiegeling over verlangens, seksuele machtsverhoudingen, zonde(besef) en de vage grens tussen goed en kwaad.

Charlotte Gainsbourg in Nymphomaniac.

Onvoorspelbaar

In Nymph()maniac zit Von Trier op dezelfde onvoorspelbare lijn waarmee hij zijn publiek ook in zijn eerdere films graag op het verkeerde been zette:

Emily Watson in Breaking the Waves.

- Breaking the Waves (1996) is een gevoelig drama waarin Von Trier zowel devote religiositeit als (onderdrukte) seksualiteit thematiseert;

- in Dancer in the Dark (2000), met de IJslandse popster Björk in de hoofdrol, neemt Von Trier op zijn eigen, onnavolgbare manier het musicalgenre onder handen;

- het avant-gardistisch misdaaddrama Dogville (2003) werd gefilmd op een quasi lege set met markeringen op de studiovloer in plaats van tastbare huizen;

- en Antichrist (2009) is een bizarre en bij wijlen erg wrede filosofische fabel over een koppel dat rouwt om het verlies van hun kind en dat gewelddadige rationeel-mannelijke en irrationeel-vrouwelijke natuurkrachten symboliseert.

De set van Dogville.

Sober maar lyrisch

Hoewel Von Trier -vooral in zijn omstreden, seksueel expliciete zwarte komedie The Idiots uit 1998- tot op zekere hoogte de sobere filmtechnieken van het mee door hem opgestelde Dogma 95-manifest toepast, stralen zijn films ook een lyrische kwaliteit uit, zoals onder meer blijkt uit de mooie, weemoedige sfeer in het apocalyptisch familiedrama Melancholia uit 2011 (lees onze recensie hier en bekijk de trailer hier).

Kirsten Dunst in Melancholia.

Kortom, als enfant terrible van de Deense cinema is Von Trier een geval apart, wiens werk provoceert, soms ontroert, vaak (gratuit?) shockeert, altijd verrast en niemand -vriend noch vijand- onberoerd laat.

JN.

Nymph()maniac Part 1 (Denemarken-2013): in de bioscoop sinds 1 januari 2014.

Nymph()maniac Part 2 (Denemarken-2013): in de bioscoop vanaf 29 januari 2014.

Met: Charlotte Gainsbourg, Stellan Skarsgård, Stacy Martin, Shia LaBoeuf, Uma Thurman, Willem Dafoe, Christian Slater en Jamie Bell.

Genre: erotiek / psychologisch drama