Vernederd door armoede

Where Is Kyra?  van Andrew Dosunmu     ★★★½

Sinds haar huwelijk op de klippen liep, woont Kyra (titelrol van Michelle Pfeiffer) weer in bij haar intussen hoogbejaarde en zorgbehoevende moeder (gespeeld door Suzanne Shepherd) in Brooklyn, New York. Kyra zoekt naar werk, maar geraakt als vrouw van middelbare leeftijd maar niet aan een degelijke job, waardoor ze financieel afhankelijk is van haar gepensioneerde moeder. Wanneer haar moeder plots overlijdt, stapelen Kyra's schulden zich op. Ze vindt troost en steun in de armen van de sympathieke taxichauffeur Doug (Kiefer Sutherland), maar die heeft het zelf ook niet breed. Kyra dreigt af te glijden naar armoede. Haar toekomst ziet er niet rooskleurig uit...

Michelle Pfeiffer als Kyra.

Mistroostig

Where Is Kyra? is een psychosociaal drama dat begin 2017 in première ging op het Sundance Film Festival. Het is de derde langspeelfilm van de Nigeriaanse fotograaf en cineast Andrew Dosunmu, die eerder de drama's Restless City (2011) en Mother of George (2013) inblikte. Voordien had Dosunmu al bekendheid verworven met zijn muziekvideo's voor o.a. Isaac Hayes, Tracy Chapman, Wyclef Jean en Aaron Neville. 

Gebaseerd op een zelfgeschreven verhaal, geeft Dosunmu in Where Is Kyra? met zijn karakterstudie van het getroebleerde titelpersonage een gezicht aan de talloze anonieme enkelingen die dagelijks worstelen om de eindjes aan elkaar te knopen in onze door inflatie, recessie en werkloosheid geplaagde economie. Dat zorgt voor vernederende toestanden, zoals de scène waarin de laag gezonken Kyra onaangekondigd op bezoek gaat bij haar ex-man en diens nieuwe vrouw om geld te lenen. De filmtitel Where Is Kyra? verwijst naar een vraag die in het slot van de film gesteld wordt door een personage dat op zoek is naar Kyra. Waarom dat personage op zoek is naar Kyra verklappen we hier niet, maar ook die reden illustreert dat armoede kan leiden tot vernederende beslissingen. De filmtitel kan ook figuurlijk begrepen worden: wanneer Kyra in de spiegel kijkt en zich opmaakt voor haar zoveelste sollicitatiegesprek, lijkt zij zich af te vragen 'waar' zij is; waar haar jeugd, hoop en levenslust gebleven zijn.

Uit financiële noodzaak aanvaardt Kyra deeltijdse, slechtbetaalde baantjes.

Michelle Pfeiffer (lees ons biografisch portret hier) is intussen 60 jaar en dus niet meer de jonge beauty queen die in 1978, alvorens ze actrice werd, de schoonheidswedstrijd Miss Orange County won. Haar subtiele vertolking van Kyra toont echter aan dat zij nog steeds beschikt over het charisma waarmee zij ons de voorbije decennia vaak aan het scherm kluisterde (denk bijvoorbeeld aan haar memorabele rollen in Scarface, The Witches of Eastwick, Dangerous Liaisons, The Fabulous Baker Boys, Frankie and Johnny, Batman Returns, The Age of Innocence en Stardust). Pfeiffers tegenspeler Kiefer Sutherland is uitstekend in zijn onbaatzuchtige bijrol als Kyra's love interest Doug.

Michelle Pfeiffer als Kyra en Kiefer Sutherland als Doug.

Het minimalistische scenario beperkt zich goeddeels tot het ontvouwen van de gestage manier waarop de onfortuinlijke Kyra stilaan afglijdt naar de marge van de samenleving. Armoede is in westerse steden immers vaak het gevolg van een combinatie van verschillende factoren: een veelkoppig monster dat zijn slachtoffers traag en geruisloos besluipt vanuit diverse hoeken. Van humor is amper sprake in Where Is Kyra?, wat resulteert in een mistroostige film. Dosunmu koos voor een ernstige invalshoek waarbij de tragikomische aspecten van Kyra's penibele lotgevallen onderbelicht bleven. Wat meer zwarte humor had de film nochtans verteerbaarder kunnen maken, temeer omdat Pfeiffer in het verleden al bewees dat zij tragikomisch talent heeft. De beladen atmosfeer in Where Is Kyra?, die versterkt wordt door de sombere fotografie, verklaart wellicht waarom dit drama in de Amerikaanse bioscopen amper 60.000 dollar opbracht en elders niet eens in roulatie kwam.

Gevoelig

Toch kunnen we Where Is Kyra? aanbevelen, vooral vanwege de filmtechnische kwaliteiten. De getalenteerde cameraman Bradford Young, die eerder achter de camera stond voor het boeiende sciencefictionmysterie Arrival van Denis Villeneuve (lees onze recensie hier en bekijk de trailer hier), zorgde in Where Is Kyra? voor knappe, doordachte beeldcomposities, vaak met muren en/of deuren die een groot deel van het frame innemen, zoals de ingenieus in beeld gebrachte scène waarin de reflectie van Kyra te zien is in een deurspiegel terwijl ze in de badkamer het bad laat vollopen voor haar moeder die te zien is door de kier van haar openstaande slaapkamerdeur terwijl ze wachtend op haar bed zit. De belichting is vaak schaars. Samen met het sobere set design en de sombere kleuren (veel bruin, beige en donkergeel), levert dat donkere, sfeervolle beelden op. Young filmde sommige opnames met weinig dieptescherpte, zodat de personages in die shots bewegen in een onscherpe omgeving, wat ook bijdraagt tot het intieme, gevoelige karakter van Kyra's verhaal. Op het vlak van montage kozen filmmonteur Oriana Soddu en regisseur Dosunmu voor een langzaam, contemplatief tempo. Af en toe zien we een oud vrouwtje over straat strompelen, terwijl vreemde soundscapes weerklinken: terugkerende shots die in de loop van de film meer betekenis krijgen...

JN.

Where Is Kyra? (Groot-Brittannië/USA-2017): beschikbaar op dvd en blu-ray disc.

Met: Michelle Pfeiffer, Kiefer Sutherland en Suzanne Shepherd.

Genre: psychosociaal drama